Có cư sĩ đã lót vàng mua đất để xây dựng đại tịnh xá cúng dường cho đức Phật và tăng chúng mười phương. Cũng vị cư sĩ nầy, khi gia tài đã khánh tận vì lo cho Tam Bảo, đến nỗi chỉ còn cháo tấm và bột chua, ông vẫn hoan hỷ cúng dường, không phải với tâm thô xấu mà với tâm chói sáng dịu dàng như mạ vàng ròng!
Có người cư sĩ bỏ quên chiếc áo khoác trị giá hằng triệu đồng tiền vàng ở trong chùa, sau đó tự bỏ tiền ra mua lại, lấy tiền ấy để kiến tạo một tu viện nguy nga.
Có người cư sĩ nghe pháp, an trú pháp đến nỗi gia nhân đến báo là kẻ cướp đã vào lấy hết gia sản, của cải - ông tỉnh bơ nói rằng: Nếu tài sản, tư hữu ấy là của ta, là phước báu của ta thì không ai có thể lấy được - bằng không phải như vậy thì cứ để tự nhiên cho bọn cướp lấy đi!
Có người cư sĩ tự cắt miếng thịt đùi của mình, nấu cháo cứu sống một vị tỳ-khưu.
Có vị cư sĩ có trí biện luận làm cho một vị giáo chủ không có đường đón đỡ, tức phải thổ huyết nóng.
Có những cư sĩ đắc các tầng thánh, có thắng trí, có tài biện luận vô ngại...
Ôi! Còn nhiều nữa, kể sao cho xiết hành trạng của những cư sĩ có tuệ bất động, có tâm bất động, có tín bất động, có thí bất động... vào thuở bình minh của giáo pháp. Còn thời này thì sao, thời của hoàng hôn, thời của suy tàn, thời của cành, nhánh, ngọn của giáo pháp - các hàng cư sĩ của chúng ta ra sao?
Thời này ư? Thời này cũng còn chứ, rất nhiều là khác nữa!
Ngài trụ trì chùa Bửu Long khi khởi công kiến tạo Bảo Tháp Gotama, chẳng có một đồng xu dính túi - nhưng bây giờ đã tiêu tốn cho công trình hằng chục tỷ rồi. Có cư sĩ đã bán đất để cúng dường. Có cư sĩ bán nhà to, chỉ mua nhà nhỏ ở - để có tiền mà cúng dường. Họ cúng dường từng tỷ bạc. Nhiều người như thế. Có cư sĩ thì, bao nhiêu tiền để dành trong sổ tiết kiệm, mang đi cúng hết, nói rằng, để Tam Bảo giữ gìn cho, chắc chắn và vững bền hơn! Có người lại lặng lẽ, âm thầm hứa cúng dường một lần trên chục tỷ để hoàn thiện bảo tháp... Thế thì cái tâm tín đạo của cư sĩ thời này có thua gì thời Phật tại thế đâu!
Có lần, tôi được nói chuyện với một doanh gia, ông ta bảo: Ngài biết không, bổn phận của con là phải làm ra tiền - còn bổn phận của vợ con là lấy tiền ấy cúng dường Tam Bảo. Mỗi người một việc riêng! Sau đó tôi còn được biết, mỗi năm, hai ông bà đã dành ra mười tỷ cho phước sự ấy; tuy nhiên có năm, ngân khoản cúng dường đã vượt quá chỉ tiêu ấy đến năm, bảy tỷ!
Có người cư sĩ trải qua cuộc đời chìm nổi, lãng tử phong trần - từ khi biết đạo thì luôn hào sảng cúng dường, rất là mau mắn, rất chi là nhẹ nhàng, nhẹ như mảnh lông hồng...
Và còn nhiều nữa, nhiều nữa, nhưng do tôi không biết đấy thôi!
Vậy thì rõ ràng, giáo pháp đang còn tồn tại. Nó tồn tại ở nơi tuệ, nơi tâm, nhất là nơi thí của hàng cư sĩ tại gia.
Và trong số cư sĩ tại gia ưu việt thời nay ấy, tôi muốn nhắc đến một người đặc biệt, chỉ cách đây hơn nửa thế kỷ thôi, đó là cư sĩ Lê Văn Giảng, thế danh của ngài Hộ Tông, cố Đại Sư khai sáng và có công đức hàng đầu đối với sự có mặt cũng như phát triển của Phật giáo Theravāda tại Việt Nam. Vị cư sĩ nầy có thể được coi là ưu việt nhiều phương diện: Tự mình thấy rõ sự khổ. Tự mình lần dò con đường. Tinh cần, công phu, khổ hạnh tu tập. Xả ly, nhẫn nại, bố thí, cần cầu học hỏi, giảng pháp, dạy đạo, biết cách hướng dẫn người khác tu học. Có trí, có tín, có giới, có đức và có cả công phu mật hạnh nhưng vẫn khiêm tốn, nhún nhường, vắng lặng, thanh tịnh...
Ôi! Tấm gương vằng vặc nơi cuộc đời cư sĩ của ngài cần phải được kể lại đầy đủ để soi chiếu cho hàng hậu học hiện tại và tương lai.
Tôi sinh sau đẻ muộn, thuộc hàng tu sĩ cháu con, có biết gì về thời ngài còn là cư sĩ những năm 40 của thế kỷ trước? Tuy nhiên có một duyên may nho nhỏ là trong đống sách báo, tài liệu cũ, tình cờ thấy được 02 bổn Photo về tiểu sử của ngài, mỗi bổn dài ngắn khác nhau mà bổn nào cũng không còn nguyên vẹn, thiếu mất trang này hoặc trang khác. Tuy nhiên, lạy Cố Giác Linh ngài, tôi vẫn phanh tìm ra được sự liền lạc và sự diễn tiến các sự kiện mà không bỏ mất, bỏ sót một tình huống, một chi tiết nào!
Bản cũ chỉ có 22 trang, bản mới tôi viết lại hơn 100 trang; nhưng xin ai đó đừng bảo tôi thêm thắt, hư cấu. Không phải thế. Tôi đã viết bằng trực cảm tâm linh. Từng trang một, từng trang một, hình ảnh đời ngài cứ tuần tự hiện ra - tôi nhìn, tôi nghe, tôi cảm và tôi viết. Tôi viết say mê như lên cơn sốt, như lên đồng. Tôi viết với sự hỷ lạc chưa từng có, mà tôi cảm giác không cần ăn, không cần uống - suốt 8 ngày như thế, mỗi ngày bình quân 8 tiếng.
Nghĩ mình không có cái gì để cúng dường đến Bảo Tháp Gotama; không có gì để cúng dường trong ngày trọng đại tưởng niệm kỵ giỗ ngài cũng thấy tủi thẹn trong lòng. Tuy nhiên, nghĩ lại, thấy mình còn có nhịp đập của trái tim, còn có sự run rẩy cảm xúc của những tế bào não, hãy viết lại cuộc đời của một con người - của một cư sĩ - có nhân cách lớn, có cái tâm lớn, có cái trí lớn thì nó cũng đẹp làm sao, cũng tuyệt vời làm sao! Cuộc đời ấy như lồng lộng dát vàng trăng nước sử thi, như bàng bạc khói mây non cao hạo tráng... mà thế gian này sợ rằng không còn nữa! Và đây, chỉ xin như là một nén hương, một thỏi trầm để tưởng niệm - còn ngát ngào và thấm đẫm tinh khôi đạo vị và pháp vị của giọt nước trong tự suối nguồn nguyên thủy!
Cuối cùng, tôi còn nghe được tiếng chim trên đỉnh trời Linh Thứu (Gijjkakūṭa) vọng xuống giữa tâm thức nhân gian đang nhiều tối tăm, ngật ngầy cát bụi lầm than và khổ nạn nầy!
Viết tại Am Mây Tía Từ ngày 07/5 đến ngày 15/5 năm Kỷ Sửu - tháng 6/ 2009 Phỏng dựa theo 02 bổn Photo đề T’imonom,
ngày 22 tháng 7 năm 1969 - không thấy tên tác giả -
cùng một số tư liệu lác đác chỗ này, chỗ kia nữa.
Tỳ-khưu Giới Đức
ngày 22 tháng 7 năm 1969 - không thấy tên tác giả -
cùng một số tư liệu lác đác chỗ này, chỗ kia nữa.
Tỳ-khưu Giới Đức
Tác giả: Minh Đức Triều Tâm Ảnh
Hòa thượng Hộ Tông Vansarakkhita
Cố Đại lão Hòa thượng Hộ Tông, thế danh Lê Văn Giảng, con cụ ông Lê Văn Nhu và cụ bà Đinh Thị Giêng, sinh năm 1893 tại làng Tân An, huyện Tân Châu, tỉnh Châu Đốc.
Ngài trưởng thành và lập nghiệp tại xứ Campuchia. Mặc dù là một công chức uy tín, một bác sĩ tài năng mà đường công danh đang mở ra rạng rỡ, nhưng dường như vốn có túc duyên với Đạo nên Ngài thấy công danh chỉ là ảo ảnh, hạnh phúc chẳng khác mây sương, Ngài thường tự nhủ:
“Đường thế mịt mù trăm năm đầy tội
Cửa thiền thanh tịnh muôn kiếp nên duyên”.
Cửa thiền thanh tịnh muôn kiếp nên duyên”.
Đến năm 32 tuổi, nhờ có những linh thị nhiệm mầu thức tỉnh, Ngài quyết thoát ly những cám dỗ trần tục và phát tâm tìm đạo.
Nhưng thấy ra ảo ảnh cõi trần là một việc, còn tìm ra được con đường chân chánh để thoát ly cuộc đời mộng huyễn là một việc hoàn toàn khác. Ngài đã thử qua nhiều pháp môn tu tập như niệm kinh, trì chú, ăn chay, nhịn đói, luyện đơn, khổ hạnh, v.v… với tất cả nỗ lực chuyên cần của một người cư sĩ tại gia, nhưng Ngài sớm nhận ra rằng đó cũng chỉ là ảo ảnh như chính ảo ảnh cuộc đời mà trước đây Ngài đã thấy.
May sẵn có căn duyên cụ túc, tâm đạo chuyên trì, ý chí kiên định, Ngài đã vượt qua mọi thử thách cam go trên đường tìm đạo, cuối cùng Ngài đã gõ đúng cửa chánh pháp. Một vị chơn sư đã chỉ bày cho Ngài Phật Giáo Nguyên Thủy. Như được uống nước tận nguồn, tâm tánh mở khai, trí tuệ thông suốt, Ngài đã liễu ngộ được Bốn Sự Thật. Con đường Bát Chánh Đạo mở ra trước mắt như một thông lộ giải thoát tuyệt vời. Từ đó, Ngài chuyên tâm thực hành hạnh bố thí, trì giới, tham thiền.
Ngài cúng dường đến hàng ngàn Tăng chúng, xây dựng trường Phật học, trùng tu chùa, tháp, Tăng đường, tạo lập liêu, thất, tịnh xá trong rừng sâu cho các vị thọ hạnh đầu đà chuyên tu thiền quán. Và chính Ngài, mặc dù còn là một cư sĩ tại gia, có gia đình với 6 người con, đã nổi tiếng về phương diện hành thiền.
Gặp được chánh pháp, Ngài phấn khởi khuyến khích bạn bè thân hữu cùng nhau tu tập. Ngài lập chùa Sùng Phước tại Campuchia để hướng dẫn Việt kiều thọ Bát Quan Trai Giới. Bấy giờ, chư Tăng và thiện tín gọi Ngài là A-cha Giảng với lòng mến mộ biết ơn. Chùa dần dần có đông chư Tăng và thiện tín. Ngài bắt đầu dịch kinh sách ra tiếng Việt, trong đó có Kinh Nhựt Hành cư sĩ, Kinh Tụng Chư Tăng và bộ Luật Xuất Gia là những dịch phẩm đầu tiền vô cùng quý giá.
Khoảng thập niên 1930, Ngài và một số đạo hữu uyên thâm đạo lý như cụ Nguyễn Văn Hiếu thường về Sài Gòn thuyết giảng, nhờ thế đã quy tụ đông đảo Phật tử hướng về giáo lý uyên nguyên của Đức Phật. Một ngôi chùa Phật Giáo Nguyên Thủy đâu tiên tại Việt Nam đã được thành lập năm 1938 tại Gò Dưa, Thủ Đức, đó là Tổ Đình Bửu Quang ngày nay.
Cũng trong năm đó, nhận thấy đã đến lúc không còn thích hợp với đời sống tại gia mà Đức Phật gọi là “dễ lấm bụi trần”, Ngài đã quyết chí xuất gia, chọn đời sống “không gia đình trắng bạch như vỏ ốc” để có thể chuyên tâm thiền quán. Rằm tháng 10 năm 1941, Ngài đã thọ đại giới với Đức Vua Sãi Chun Nat.
Đức Vua Sãi nhận ra người đệ tử mới xuất gia của mình là bậc pháp khí có thể lãnh trọng trách Như Lai sứ giả, nên không ngần ngại giao phó cho Ngài sứ mạng truyền trao Chánh Pháp Nguyên Thủy về xứ Việt Nam, và chính tại chùa Bửu Quang, Ngài đã khai pháp hội đầu tiên để thắp lên ngọn đuốc chân lý rọi soi vào lòng người dân Việt.
Được thấm nhuần pháp vũ, chẳng bao lâu sau khi Ngài về nước mở đạo, chư Tăng và tín đồ Phật Giáo Nguyên Thủy Việt Nam ngày càng xương thịnh. Năm 1958, Ngài cùng với Hòa thượng Thiện Luật, Hòa thượng Bửu Chơn, Hòa thượng Tịnh Sự, Pháp sư Thông Kham và nhiều vị cao Tăng tài đức khác đã đứng ra thành lập Giáo Hội Tăng Già Nguyên Thủy Việt Nam. Ngài được tôn cử chức vụ Tăng Thống đầu tiên của Ban Chưởng Quản Giáo Hội.
Chánh Pháp đã được lan truyền, nhiều ngôi chùa và tịnh xá đã được xây dựng, Ngài cùng với chư tôn Hòa thượng được sự ủng hộ của đông đảo tín đồ, nhất là cụ Nguyễn Văn Hiếu, đã thành lập các chùa như Kỳ Viên, Bàn Cờ năm 1947; Giác Quang, Chợ Lớn 1950; Tam Bảo, Đà Nẵng 1953; Pháp Quang, Gia Định và Bửu Long, Thủ Đức 1958; Tăng Quang, Huế 1959; Định Quang, Phi Nôm 1963; Bồ Đề, Vũng Tàu 1969; Nguyên Thủy, Cát Lái 1970.
Đến năm 80 tuổi, Ngài vẫn được chư Tăng thỉnh cầu đảm nhiệm chức vụ Tăng Thống 2 nhiệm kỳ từ năm 1971 đến năm 1974, và Ngài đã giữ vững con thuyền Giáo Hội giữa cơn phong ba bão táp của thời cuộc lúc bấy giờ.
Cũng nên nhấn mạnh rằng việc du nhập Phật Giáo Nguyên Thủy vào Việt Nam là một công đức to lớn, bởi vì:
- Về phương diện tín ngưỡng, Phật Giáo Nguyên Thủy đã mở ra một chân trời mới trong tư tưởng Phật học Việt Nam.- Về phương diện văn hóa, Phật Giáo Nguyên Thủy đã đóng góp cho nước nhà kho tàng trí tuệ của một vị Phật lịch sử.
Nhưng truyền bá Phật Giáo Nguyên Thủy tại Việt Nam ngay từ đầu đã gặp phải những trở ngại lớn lao:
- Sự chống đối mãnh liệt của các hệ phái Phật Giáo cổ truyền ảnh hưởng màu sắc Trung Hoa.- Thời kỳ chiến tranh nóng bỏng tại Đông Dương từ năm 1945.- Tình trạng chia cắt đất nước năm 1954 đã giới hạn con đường hoằng pháp.- Chính sách kỳ thị tôn giáo dưới thời Ngô Đình Diệm.
Kiên trì vượt qua những trở ngại như thế đòi hỏi phải có một hạnh nguyện xả kỷ độ sinh, một lòng từ bi vô ngại, một trí tuệ thâm uyên và một tâm hồn đại hùng đại lực của vị Bồ tát như Ngài đã phát nguyện.
Nhưng “Công thành thân thoái” là hành xử của bậc thiện trí. Hơn nữa Ngài đã thấy “Thiên địa bỉ” thì “Hiền nhân ẩn” nên sau 80 tuổi Ngài lui về ẩn cư tại chùa Bửu Long, ngôi chùa do chính Ngài lập ra và cũng tại đây Ngài đã để lại biết bao kỷ niệm cuối cùng trước khi viên tịch.
Một tuần trước khi ra đi, hằng đêm Ngài thấy chư thiên hào quang chiếu sáng chung quanh cốc, Ngài nói với các đệ tử: “Ta sắp ra đi, và đang cảm thấy thanh thoát lạ thường. Lẽ đời có sinh có diệt, các con nhớ tinh tấn tu hành.” Biết trước giờ tịch diệt, sau khi sắp đặt mọi Phật sự cho Tăng chúng và Ni chúng trong chùa, Ngài viết di chúc gởi Giáo Hội để chọn người thừa kế, đồng thời Ngài cúng dường tứ sự đến chư Tăng tại 33 ngôi chùa Phật Giáo Nguyên Thủy, tổ chức trai tăng, để bát, thuyết pháp 7 ngày tại Bồ đề Phật cảnh,… cho đến lúc 16 giờ 45 phút ngày 26 tháng 7 năm Tân Dậu (nhằm thứ Ba, ngày 25 tháng 8 năm 1981), Ngài đã an nhiên thị tịch, hưởng thọ 88 tuổi.
Trước khi thị tịch, Ngài rất trầm tĩnh sáng suốt, giảng giải cặn kẽ về thiền an-ban sổ tức cho hàng đệ tử, và nhắc lại lời Đức Phật: “An trú hơi thở là an trú của các bậc Thánh”, rồi Ngài trút hơi thở cuối cùng với một nụ cười điểm trên nét mặt bình an tươi tỉnh.
Lễ Trà Tỳ được cử hành một cách đơn giản theo lời di chúc của Ngài vào lúc 9 giờ ngày 29 tháng 7 Tân Dậu (thứ sáu ngày 28 tháng 8 năm 1981) tại hỏa đài chùa Bửu Long. Đặc biệt không hẹn mà chư Tăng về dự lễ Trà Tỳ đúng với số tuổi của Ngài là 88 vị. Kim quang được cung tống đến hỏa đài với sự hiện diện của đông đảo tín đồ, kính thành cầu nguyện trong không khí vô cùng trang nghiêm và xúc động.
“Người đi còn lại nụ cười
Cho yêu thương nối tình người ngàn sau
Cho cây đơm lá xanh màu
Cho trăng sáng mãi nhịp cầu thủy chung”.
Để kết thúc tiểu sử sơ lược này, xin nêu lên những đức tính ưu việt của Ngài mà các vị đồng phạm hạnh thường hết lòng ca ngợi:
- Ngay thẳng, bộc trực, không thiên vị.
- Giới luật nghiêm minh nhưng bao dung từ ái.
- Mặc dù có nhiều đồ chúng nhưng ưa thích độc cư thiền tịnh.
- Mặc dù đầy đủ tứ sự cúng dường, nhưng ưa thích “tam thường bất túc”.
- Bố thí xả ly là hạnh nổi bật nhất của Ngài mà mọi người đều biết.
Với những công hạnh trên, Ngài quả xứng đáng là Vị Tổ khai sơn Phật Giáo Nguyên Thủy Việt Nam vậy.
Thơ khuyến tu của Hòa thượng Hộ Tông
Đường trần sao lắm cuộc bi ai
Thế sự khác nào chốn chông gai
Mịt mịt hơi sầu vòng gác tía
Mù mù gió thảm vẻ cân đai
Trăm lo nghìn liệu gây oan trái
Năm mỏi tháng mòn vướng nghiệp tai
Đầy đủ phước hồng rồi cũng bỏ
Tội trường oan trái khổ liền tay.Cửa Phật tháng ngày chẳng thảm ai
Thiền môn nào phải chốn chông gai
Thanh sơn đâu quản khanh cùng tướng
Tịnh thất nào hay mão với đai
Muôn thưở an vui hành Bát Chánh
Kiếp trần thong thả lánh tam tai
Nên chăng hỡi khách công hầu gẫm
Duyên kết Niết-bàn được rảnh tay.
| Kinh Nhật Hành Cư Sĩ. | Kinh Tụng Chư Tăng |
| Bộ Luật Xuât Gia Chú Giải | Kim Ngôn Của Đức Phật |
| Phép Chánh Định Và Sưu Tập Pháp | Bộ Văn Phạm Pàli |
| Thanh Tịnh Đạo | Nền Tảng Phật Giáo |
| Chánh Giác Tông | Sơn Thiền Tâm |
| Phật Giáo Và Đời Sống Thực Tiễn | Cấp Cô Độc Khuyến Dụ Kinh |
| Bát Thánh Đạo | Tứ Diệu Đế |
| Cư Sĩ Vấn Đáp | Thập Độ |
| Triết Lý Về Nghiệp |
Tháng 7 Âm lịch hằng năm Tăng ni tín đồ Phật giáo Nguyên Thủy Việt Nam có hai ngày giỗ quan trọng: giỗ Ngài Giới Nghiêm vào trung tuần và giỗ Ngài Hộ Tông Sơ Tổ Phật giáo Nguyên thủy Việt Nam vào hạ tuần của tháng. Đây là thời gian giữa mùa An cư của Tăng-già, tức cũng giữa mùa mưa của Nam phần Việt Nam - hai yếu tố hạn chế việc đi lại của chư Tăng và Phật tử ở xa muốn về tham dự.
Chương trình lễ Húy nhật năm nay cũng tương tự như các năm trước, được chia làm 2 phần:
- Chư Tăng, tu nữ, Phật tử thân lâm trước tháp Tổ bái yết, cung tuyên tiểu sử Ngài và tụng kinh cầu nguyện.
- Lễ Trai Tăng, Thuyết Pháp và hồi hướng phước tại chánh điện.
Kính mời xem chương trình Lễ húy nhật lần thứ 37 Cố Đại Trưởng Lão Hộ Tông tại Tổ đình Bửu Long và một số hình ảnh được ghi lại dưới đây:
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét