Thời gian - Nhu cầu và Ham muốn


Thời gian là gì và làm sao người ta đi ra ngoài thời gian? Thời gian là ham muốn bởi vì, với ham muốn, thời gian được cần tới. Thời gian là sáng tạo của ham muốn. Nếu bạn không có thời gian, làm sao bạn có thể ham muốn được? Không có không gian cho ham muốn di chuyển. Ham muốn cần tương lai. Đó là lí do tại sao những người sống với hàng triệu ham muốn bao giờ cũng sợ chết. Tại sao họ sợ chết? Bởi vì chết cắt đi thời gian ngay lập tức. Không có thời gian thêm nữa, bạn đang có hàng triệu ham muốn, và ở đây cái chết đột nhiên tới.

Chết nghĩa là bây giờ không còn tương lai thêm nữa, chết nghĩa là bây giờ không còn thời gian thêm nữa. Đồng hồ có thể cứ tích tắc, nhưng bạn sẽ không tích tắc.
Ham muốn cần thời gian để hoàn thành - nó cần tương lai. Bạn không thể ham muốn trong hiện tại được, không tồn tại ham muốn trong hiện tại. Bạn có thể ham muốn cái gì trong hiện tại không? Làm sao bạn sẽ ham muốn nó? Bởi vì nếu bạn ham muốn, ngay lập tức tương lai đã xuất hiện. Ngày mai đã bước vào, những khoảnh khắc tiếp theo. Làm sao bạn có thể ham muốn trong khoảnh khắc này, ở đây và bây giờ?
Ham muốn không thể không có thời gian - thời gian cũng không thể hiện diện nếu không có ham muốn - chúng là một hiện tượng cùng nhau, hai mặt của cùng một đồng tiền. Khi người ta trở thành vô ham muốn, người ta trở thành vô thời gian. Tương lai dừng lại, quá khứ dừng lại. Chỉ hiện tại là có đó. Khi ham muốn dừng lại, cứ dường như đồng hồ vẫn tích tắc và kim đã bị tháo ra. Cứ tưởng tượng mà xem, đồng hồ vẫn tích tắc mà không có kim, cho nên bạn không thể nói thời gian là gì.
Người không có ham muốn là đồng hồ vẫn tích tắc nhưng không có kim. Đó là trạng thái của vị Phật. Ông ấy sống trong thân thể; đồng hồ cứ tích tắc, bởi vì thân thể có quá trình sinh học riêng của họ để tiếp tục. Nó sẽ đói và nó sẽ đòi thức ăn. Nó sẽ khát và đòi uống. Nó sẽ cảm thấy buồn ngủ và sẽ đi ngủ. Và thân thể sẽ cần, cho nên nó tích tắc. Nhưng bản thể bên trong nhất không có thời gian: đồng hồ không có kim.
Nhưng bởi vì thân thể bạn được bỏ neo trong thế giới, trong thế giới đó của thời gian. Thân thể bạn có trọng lượng, và bởi vì trọng lượng đó sức hút vẫn vận hành trên bạn. Khi thân thể bị bỏ lại, khi vị Phật rời khỏi thân thể, thế thì bản thân việc tích tắc dừng lại. Thế thì ông ấy là tâm thức thuần khiết: không thân thể, không đói và không no; không thân thể, không khát; không thân thể, thế thì không nhu cầu.
Nhớ hai từ này - ham muốn và nhu cầu. Ham muốn là của tâm trí; nhu cầu là của thân thể. Ham muốn và nhu cầu; thế thì bạn là đồng hồ có kim. Duy nhất nhu cầu, không ham muốn; thế thì bạn là đồng hồ không kim. Và khi nhu cầu cũng mất đi, bạn đã đi ra ngoài thời gian. Đây là vĩnh hằng; bên ngoài thời gian là vĩnh hằng.
Chẳng hạn: nếu tôi không nhìn vào đồng hồ tôi không biết thời gian là lúc nào - và tôi phải nhìn... liên tục cả ngày. Cho dù tôi đã nhìn nó năm phút trước, tôi lại phải nhìn vì tôi không biết đích xác, bởi vì bây giờ không có thời gian bên trong, chỉ thân thể đang tích tắc.
Tâm thức không có thời gian. Khi trong tâm ham muốn cái gì đó: ngay lập tức thời gian được tạo ra. Trong sự tồn tại không có thời gian. Nếu con người không có đó trên trái đất, thời gian sẽ biến mất ngay lập tức. Cây tích tắc, đá tích tắc. Mặt trời sẽ lên, mặt trăng sẽ lặn và mọi thứ sẽ tiếp tục như nó vậy, nhưng sẽ không có thời gian bởi vì thời gian tới không đi cùng với hiện tại, nó chỉ tới cùng với kí ức về quá khứ và tưởng tượng về tương lai.
Vị Phật không có quá khứ. Ông ấy được kết thúc với nó, ông ấy không mang nó. Vị Phật không có tương lai. Ông ấy được kết thúc với cái đó, cũng vì ông ấy không có ham muốn. Nhưng nhu cầu có đó bởi vì thân thể có đó. Thêm vài nghiệp nữa phải được hoàn thành; thêm vài ngày nữa thân thể sẽ cứ tích tắc, như đà cũ sẽ tiếp tục. Bạn phải lên giây đồng hồ. Cho dù bạn dừng lên giây nó, nó sẽ tiếp tục tích tắc trong vài giờ hay vài ngày. Đà cũ sẽ tiếp tục.
Bên ngoài của giới hạn thời gian,
Ngài là thầy của các thầy.
Khi nhu cầu và ham muốn cả hai đều biến mất, thời gian biến mất. Và nhớ phân biệt giữa ham muốn và nhu cầu, bằng không bạn có thể ở trong đống lộn xộn rất sâu. Đừng bao giờ thử vứt bỏ nhu cầu. Không ai có thể vứt bỏ được chúng, trừ phi thân thể mất đi. Và đừng bị lẫn lộn cái gì với cái gì. Bao giờ cũng nhớ cái gì là nhu cầu và cái gì là ham muốn.
Nhu cầu tới từ thân thể và ham muốn tới từ tâm trí. Nhu cầu mang tính con vật; ham muốn mang tính con người. Tất nhiên, khi bạn cảm thấy đói bạn cần thức ăn. Dừng lại khi nhu cầu dừng lại; dạ dầy của bạn lập tức nói, “Đủ rồi.” Nhưng tâm trí nói, “Ăn thêm chút nữa. Nó ngon thế.” Đây là ham muốn. Thân thể bạn nói, “Mình khát,” nhưng thân thể không bao giờ yêu cầu Coca Cola. Thân thể nói, “Khát” cho nên bạn uống. Bạn không thể uống được nhiều nước hơn được cần, nhưng bạn có thể uống nhiều Coca Cola. Nó là hiện tượng tâm trí.
Coca Cola là thứ phổ biến duy nhất trong thời đại này - ngay cả ở thời nước Nga Xô Viết, đất nước không cái gì xâm nhập được, nhưng Coca Cola đã vào. Ngay cả tấm màn sắt cũng không tạo ra khác biệt gì vì tâm trí con người là tâm trí con người.
Bao giờ cũng quan sát chỗ nhu cầu dừng lại và ham muốn bắt đầu. Làm nó thành nhận biết liên tục đi. Nếu bạn có thể phân biệt, bạn đã đạt tới cái gì đó - một manh mối của sự tồn tại.
Nhu cầu là đẹp, ham muốn là xấu. Nhưng có những người cứ ham muốn, và họ cứ cắt bỏ nhu cầu của họ. Họ ngu, đần. Bạn không thể tìm được kẻ ngốc nào lớn hơn trong thế giới này, bởi vì họ đang làm chính điều đối lập.
Có những người sẽ nhịn ăn trong nhiều ngày và ham muốn tới cõi trời. Nhịn ăn là đang cắt bỏ nhu cầu và ham muốn cõi trời chính là đang giúp cho càng nhiều ham muốn hơn lộ diện. Họ có khối lượng lớn thời gian hơn bạn, bởi vì họ phải nghĩ về cõi trời. Họ có thời gian bao la, cõi trời được bao hàm trong nó! Thời gian của bạn dừng lại vào lúc chết. Với bạn họ sẽ nói, “Anh là người duy vật.” Họ là người tâm linh vì thời gian của họ cứ diễn ra mãi. Nó bao quát các cõi trời - không chỉ một, mà bẩy và thậm chí cả moksha, giải thoát chung cuộc cũng ở bên trong gới hạn thời gian của họ. Họ có khối lượng bao la về thời gian, và bạn là người duy vật vì thời gian của bạn dừng lại vào lúc chết.
Nhớ lấy, rất dễ vứt bỏ nhu cầu. Bởi vì thân thể im lặng thế nên bạn có thể hành hạ nó. Và thân thể có tính thích ứng tới mức nếu bạn hành hạ nó quá lâu nó trở nên được điều chỉnh theo hành hạ của bạn. Và nó câm - nó không thể nói được gì. Nếu bạn nhịn ăn, trong hai hay ba ngày nói sẽ nói, “Tôi đói, tôi đói.” Nhưng tâm trí bạn đang nghĩ về cõi trời, và không bị đói bạn không thể vào được. Điều được viết trong các kinh sách là: “Nhịn ăn đi” - cho nên bạn không nghe thân thể. Và cả điều này cũng được viết trong kinh sách: “Đừng lắng nghe thân thể - thân thể là kẻ thù.”
Và thân thể là con vật câm: bạn có thể cứ hành hạ.... Trong vài ngày đầu tiên nó sẽ nói cái gì đó, nếu bạn bắt đầu việc nhịn ăn lâu - nhiều nhất trong tuần đầu... Vào ngày thứ năm hay thứ sáu, thân thể dừng phản đối vì không ai nghe cả, cho nên thân thể bắt đầu làm điều chỉnh theo cách riêng của nó. Nó có kho dự trữ trong chín mươi ngày. Mọi thân thể mạnh khoẻ đều có kho dự trữ mỡ trong chín mươi ngày cho tình huống khẩn cấp nào đó - không cho việc nhịn ăn.
Thỉnh thoảng bạn lạc trong rừng và bạn không thể kiếm được thức ăn; thỉnh thoảng có nạn đói và bạn không thể kiếm được thức ăn; thân thể có kho dự trữ trong chín mươi ngày. Nó sẽ nuôi bản thân nó; nó ăn bản thân nó. Và nó có hệ thống hai bánh răng. Bình thường nó đòi hỏi thức ăn. Nếu bạn cung cấp thức ăn, thế thì kho dự trữ vẫn còn nguyên. Nếu bạn không cung cấp, trong hai, ba ngày nó cứ đòi hỏi. Nếu bạn vẫn không cung cấp, nó đơn giản đổi bánh răng. Bánh răng được đổi; thế thì nó bắt đầu ăn bản thân nó.
Đó là lí do tại sao trong nhịn ăn bạn mất một ki lô mỗi ngày. Trọng lượng này đi đâu? Trọng lượng này đang biến mất bởi vì bạn đang ăn mỡ riêng của bạn, thịt riêng của bạn. Bạn đã trở thành kẻ ăn thịt người, loài ăn thịt người. Nhịn ăn là theo chủ nghĩa ăn thịt người. Trong vòng chín mươi ngày bạn sẽ là bộ xương, mọi kho dự trữ tiêu hết. Thế thì bạn phải chết.
Thật dễ dàng bạo hành với thân thể, nó vẫn câm như hến. Nhưng với tâm trí thì khó khăn vì tâm trí luôn to mồm thế, nó sẽ không chịu nghe đâu. Chỉ có điều thực là làm cho tâm trí lắng nghe và cắt bỏ ham muốn.
Đừng đòi hỏi cõi trời và thiên đường.
Tôi mới đọc một cuốn sách về tôn giáo mới ở Nhật Bản. Và, như bạn biết đấy, người Nhật Bản cũng rất khéo léo về kĩ thuật, họ đã tạo ra hai thiên đường ở Nhật Bản. Chỉ để cho bạn một thoáng nhìn, trên một ga trên núi họ đã làm một thiên đường nhỏ để chỉ ra nó ở trên kia thế nào. Bạn đi và có thoáng nhìn. Họ đã làm một chỗ đẹp và họ giữ cho nó tuyệt đối sạch - hoa và hoa và cây và bóng râm và những căn nhà nhỏ đẹp, và họ cho bạn thoáng nhìn về thiên đường để cho bạn bắt đầu ham muốn.
Không có thiên đường đâu! Thiên đường là bịa đặt của tâm trí. Và không có địa ngục đâu! Cái đó nữa cũng là bịa đặt của tâm trí. Địa ngục không là gì ngoài việc thiếu thiên đường, có vậy thôi. Đầu tiên bạn tạo ra, và thế rồi bạn bỏ lỡ, bởi vì nó không có đó. Và những người này, những tu sĩ này, những kẻ đầu độc - họ bao giờ cũng giúp bạn ham muốn. Đầu tiên họ tạo ra ham muốn; thế rồi địa ngục theo sau; thế rồi họ tới cứu bạn.
Có lần tôi đi dọc một con đường rất hoang sơ. Lúc đó là mùa hè - và đột nhiên tôi đi tới một phần con đường bùn lầy tới mức tôi không thể tin nổi làm sao con đường này đã trở thành bùn lầy thế. Không có mưa, nhưng có một miếng đất bùn gần nửa dặm. Nhưng tôi nghĩ nó có thể không sâu lắm cho nên tôi lái xe vào trong nó; thế là tôi bị mắc kẹt. Nó không chỉ bùn lầy, nó có nhiều hố. Thế rồi tôi đợi để xem liệu có ai đó tới giúp không, xe tải nào đó.
Một nông dân tới với chiếc xe tải. Khi tôi đề nghị anh ta giúp tôi, anh ta nói anh ta sẽ lấy hai mươi ru pi. Thế là tôi nói, “Được! Anh sẽ lấy hai mươi ru pi, nhưng cho tôi thoát ra khỏi nó đi.” Khi tôi đã ra khỏi, tôi bảo anh nông dân, “Với giá này anh phải làm việc này cả ngày và đêm.”
Anh ta nói, “Không, không làm đêm đâu, vì tôi phải vận chuyển nước từ sông cho con đường này. Ông nghĩ ai tạo ra bùn ở đây? Và thế rồi tôi phải ngủ một chút nữa chứ, bởi vì công việc bắt đầu ngay sáng sớm.”
Đây là các tu sĩ. Đầu tiên họ tạo ra bùn: họ chở nước từ sông xa xôi tới; và thế rồi bạn bị sa lầy; và thế rồi họ giúp bạn. Không có thiên đường và không có địa ngục đâu; không cõi trời, không địa ngục. Bạn đang bị khai thác, và bạn sẽ bị khai thác chừng nào bạn chưa dừng ham muốn.
Người không ham muốn không thể bị khai thác... Chính bởi vì bạn ham muốn mà bạn tạo ra khả năng bị khai thác. Cắt bỏ ham muốn của bạn nhiều nhất có thể được đi vì chúng là phi tự nhiên. Đừng bao giờ cắt bỏ nhu cầu của bạn vì chúng là tự nhiên.
Nhìn vào toàn thể sự việc đi. Nhu cầu là không nhiều lắm: chúng không nhiều chút nào. Và chúng đơn giản thế. Bạn cần gì? Thức ăn, nước, chỗ ở, ai đó yêu bạn và ai đó để cho bạn có thể yêu người đó. Bạn cần cái gì khác nữa? Tình yêu, thức ăn, chỗ ở - những nhu cầu đơn giản...
... Nhớ cắt bỏ ham muốn. Ham muốn là vô dụng. Ham muốn là gì? Nó không phải là ham muốn về chỗ ở. Ham muốn bao giờ cũng về chỗ ở tốt hơn. Ham muốn mang tính so sánh; nhu cầu là đơn giản. Bạn cần chỗ ở, ham muốn cần lâu đài. Nhu cầu là rất, rất đơn giản. Bạn cần người đàn bà để yêu, người đàn ông để yêu. Ham muốn sao? Ham muốn cần Cleopatra. Ham muốn đơn giản là về cái không thể được; nhu cầu là về cái có thể. Và nếu cái có thể được đáp ứng bạn thấy thoải mái. Ngay cả vị Phật cũng cần điều đó.
Ham muốn là ngu xuẩn. Cắt bỏ ham muốn và trở nên nhận biết đi. Thế thì bạn sẽ ở bên ngoài thời gian. Ham muốn tạo ra thời gian; nếu bạn cắt bỏ ham muốn bạn sẽ ở ngoài thời gian. Nhu cầu thân thể sẽ vẫn còn trong khi thân thể có đó, nhưng nếu ham muốn biến mất, thế thì đây là kiếp sống cuối cùng của bạn, hay nhiều nhất, kiếp sống áp chót của bạn.
Chẳng mấy chốc bạn cũng sẽ biến mất. Người đã đạt tới vô ham muốn sớm hay muộn sẽ trở thành ra ngoài nhu cầu... chỉ bởi vì thế thì thân thể không được cần. Thân thể là phương tiện của tâm trí; nếu tâm trí không có đó, thân thể không thể được cần thêm nữa.

(Trích từ "Yoga: Alpha và Omega - Tập 2”)
Tác giả: Osho

Nguồn: trungtamhotong.org