Điều đó có nghĩa là không chỉ cha mẹ bạn tạo ra bạn. Họ không thể làm việc đó chỉ với chính họ. Đó là toàn thể vũ trụ cho bạn ra đời, đó là tự nhiên, và là nghiệp của bạn.
Khi bạn nghĩ về những dòng này, nó làm cho bạn cảm thấy liên đới với toàn thể vũ trụ, và cảm giác đó là thực sự kinh ngạc. Đó là một cảm giác rất kỳ diệu.
Khi tôi tĩnh tại trong rừng một thời gian dài, ngay cả không có sách làm bạn (điều khó nhất đối với tôi), tôi vẫn giữ định tâm lúc đó.
Như thế, tâm trở nên rỗng rang và thinh lặng… nó nở ra.. nó trở thành tự do. Bạn quên ngay chính bạn.
Bất chợt tôi cảm tưởng như là liên đới với toàn thể vũ trụ. Tôi sống trong thế giới, tôi sống trong vũ trụ, tôi cảm thấy gắn bó với cây, chim, thú, động vật, với mọi người, với trăng sao.
Đó là kinh nghiệm rất mạnh mẽ trong đời tôi.
Hiện nay, nhiều người cảm thấy ngày càng biệt lập. Họ không cảm thấy liên đới, ngay cả với những người trong gia đình. Nhưng khi bạn cảm nhận mình liên đới với toàn thể vũ trụ, bạn không cảm thấy cô đơn chút nào.
Để vượt qua cô đơn, đầu tiên bạn thiền, để sống trong từng giây phút. Sống được như thế, tâm bạn trở nên bình yên, tĩnh lặng, mạnh mẽ. Định tâm làm cho bạn mạnh mẽ lạ thường. Bạn sẽ phát huy năng lực bên trong.
– Tôi không có nhà. Tôi lấy sự định tâm làm nhà của mình.
Đầu tiên khi tôi đọc dòng này, tôi cảm thấy sướng. Tôi nhận ra nó đúng, rất đúng. Nếu không định, cái gì xảy ra cho tâm bạn? Tâm bạn tức thì đi lang thang quanh quẩn, nó không có chỗ để an trú.
Bạn có thể có ngôi nhà lớn, nhưng về tinh thần, bạn là vô gia cư.
Khi bạn thực tập chuyên chú, bạn giữ một thời gian dài một cách siêng năng, bạn sẽ đến điểm bạn biết như là bạn biết. Bạn biết bạn đang thấy, bạn biết bạn đang nghe, bạn biết bạn đang nói.
Và rồi sự suy nghĩ dừng lại, tâm vắng lặng, và tuy nó vắng lặng, vẫn còn sự biết đó.
Nó được gọi là nhận thức của nhận thức, và tại điểm đó bạn cảm thấy một nghị lực và sức mạnh.
Tôi có một môn sinh trẻ đã tập thiền vài năm trước khi đến với tôi, cho tôi biết cô đã có kinh nghiệm thiền đặc biệt, khi cô nhận thức được những gì cô nhận thức. Ngay khi đó, cô nói: “Con cảm thấy con trở nên một người thực sự”.
Và tôi đáp: “Ồ, đó là cái gì thực sự kỳ diệu, vô cùng đẹp đẽ, để cảm nhận rằng con trở nên một người hoàn hảo”.
– Tôi không có sống, không có chết. Tôi thực hiện thủy triều lên xuống của hơi thở sống và chết.
Bạn có thể hiểu câu đó khi bạn thiền.
Khi bạn thực sự định tâm, bạn không nghĩ gì khác.
Thường bạn chỉ có thể nghĩ về quá khứ và tương lai, bạn không bao giờ có thể nghĩ về hiện tại.
Hiện tại thì quá ngắn để không có thời giờ nghĩ về nó. Thời điểm bạn nghĩ về hiện tại, thì khi đó nó đã là quá khứ.
Khi bạn thiền, bạn tập trung chú ý để thở. Đầu tiên, bạn nghĩ về thở vào… thở ra… Nhưng khi bạn tiếp tục thì bạn nhận rõ có những mảnh nhỏ hơn, những mẩu của nhận thức, cúa tiến trình, của tiếp diễn.
Vì thế, bạn càng chuyên tâm thì hiện tại càng trở nên ngắn hơn. Bạn càng thấy những gì bạn tập trung chú ý, nó càng phát khởi ngay lúc đó và tức khắc nó đi qua. Nó hết sức ngắn, và đó là sống và chết. Sống và chết là rất ngắn.
Câu đó hết sức sâu xa. Chỉ có người thiền mới biết cái chết là rất gần, và chỉ khi bạn kinh nghiệm thế nào mỗi hiện tượng xảy ra trong lúc đó, phát khởi và đi qua, khi đó bạn sẽ hiểu ý nghĩa của câu trên.
– Tôi không có quyền năng thần thánh. Tôi chân thật hóa sức mạnh thần thánh của tôi.
Cách thức tốt nhất để có mọi thứ bạn cần trên đời là hãy nhận nó theo cách chân thật nhất. Đầu tiên, hãy chân thật với mọi người.
Tuy nhiên, đôi khi chúng ta có thể chân thật với người khác mà không chân thật với chính chúng ta. Sự tự dối mình là rất khó thấy, nguy hiểm và khó vượt qua.
Bạn sẽ thực sự khấm khá sự tự dối mình khi bạn tập trung chú ý vào suy nghĩ và cảm giác của bạn.
Khi chúng ta dối mọi người, kể cả chính chúng ta, chúng ta không thể tiến bộ trong thiền tập. Đó là một chướng ngại lớn.
Vì thế khi bạn tập trung chú ý vào tâm, và nhận ra tâm làm việc như thế nào, cái gì tâm đang nghĩ đến và cảm giác về nó, nếu bạn thấy “tôi đang tham lam”, bạn hãy trực nhận nó. Đừng cố gắng bào chữa nó, bạn sẽ nhận ra sự thật đơn giản đó, “tôi tham lam”.
Nếu bạn giận, hãy nhìn thẳng vào tâm bạn và nhận ra “tôi giận”. Đừng cố gắng bào chữa nó. Bạn tức khắc quan sát được sự thật.
Rồi thì bạn có thể đạt tiến bộ trong thực tập thiền và điều đó dẫn bạn đến giải phóng.
Để vượt qua mọi thứ, đầu tiên bạn phải nhìn nó, bạn phải hoàn toàn tập trung chú ý.
Sự chú ý tự nó là thanh lọc. Bạn biết đấy, đó là sức mạnh lớn.
– Tôi không có bạn. Tôi lấy tâm mình làm bạn.
Bạn thấy nó đẹp làm sao và thực làm sao. Nếu tâm không phải là bạn của mình, thì tôi không thể nghĩ rằng bạn có thể có người bạn nào. Nếu bạn chính là kẻ thù của bạn, làm thế nào có thể kết bạn với bất cứ người nào?
Làm thế nào có thể kết bạn với tâm của mình?- Bằng thực tập định tâm. Bằng cách thực sự quan sát tâm, bằng cách tập trung chú ý đến những gì bạn suy nghĩ, cảm giác, tại bất cứ lúc nào, suốt cả ngày, bạn sẽ thấy sự thật về tâm của bạn, và chỉ khi bạn thấy sự thật, dần dần nó sẽ trở thành tinh khiết hơn, và nó sẽ trở thành bạn của mình.
– Tôi không có kẻ thù. Tôi lấy sự vô tình làm kẻ thù.
Khi chúng ta thực sự nghĩ về nó, kẻ thù thực của chúng ta không ở đó, không ở bên ngoài. Nó ở bên trong, khi không chú ý đến nó, không biết về nó.
Từ “vô tình” có nhiều từ đồng nghĩa. Trước hết là làm lơ, đối nghịch với quan tâm. Sau đó là tính hay quên.
Sự vô tình thực sự làm giảm cuộc sống và giảm năng lực tâm ta. Tính quan tâm, biết nhận thức, biết chú ý sẽ làm nâng cấp và thăng hoa tâm.
– Tôi không có kiếm. Tôi lấy vô ngã làm kiếm.
Bạn biết đấy, tự ngã luôn luôn cảm thấy thiếu an toàn. Tự ngã luôn luôn thử chứng tỏ mình.
Khi người nào thực tập thiền Vipassana thì phát triển định tâm tốt, họ thấy rằng chỉ có tiến trình vật lý và tiến trình tâm linh tiếp diễn.
Chỉ có tiến trình, không người, không chúng sinh, không tự ngã. Điều đó đúng là khó, nhưng nếu thực tập, bạn tự nhận ra.
Và khi bạn tự nhận ra, bạn sẽ không còn sợ bất cứ gì. Nhiều người khi đã phát triển thiền Vipassana bên trong, họ không sợ, ngay cả chết. Họ ra đi trầm tĩnh, bình yên.
Cao Huy Hóa dịch
Từ bài “My minds is my home” trên trang web Buddhist channel ngày 28/5/2009.
Tạp Chí Văn Hoá Phật Giáo số 85
Từ bài “My minds is my home” trên trang web Buddhist channel ngày 28/5/2009.
Tạp Chí Văn Hoá Phật Giáo số 85
