Nghi Hoặc và Hoài Nghi
Hỏi: Trong 5 triền cái, “nghi hoặc” thuộc bất thiện, và
trong 10 kiết sử, “hoài nghi” cũng thuộc bất thiện, nhưng khi dạy cho người xứ
Kālāma đức Phật khuyên đừng vội tin, như vậy có vẻ như cần phải nghi mới tốt.
Vậy 2 loại nghi này khác nhau thế nào?
- Thật ra, chưa biết rõ sự thật tất nhiên phải nghi ngờ (kaṅkhā), tức chưa vội tin, nghi này mang tính cẩn thận, dè dặt là cái nghi cần thiết, người học Đạo nên có cái nghi của sự thận trọng này. Trong khi nghi hoặc (vicikicchā) thuộc triền cái (nīvaraṇa) có tính si - phân vân, do dự - thiếu yếu tố “tứ” (vicāra) để thẩm định đối tượng rõ ràng khiến tâm bị trở ngại chưa ổn định được.