Có một cái tên . . . mà kiên trì chống lại tất cả huyền bí, ngờ vực, hoang mang, kiến thức, và lệ thuộc: Krishnamurti. Ông là một người trong thời đại của chúng ta có thể được khẳng định là người Thầy của Sự thật. Ông đứng một mình.(Henry Miller)
Krishnamurti đã hỏi: ‘Liệu mỗi người không cần thiết phải biết cho chính mình, phương tiện đúng đắn của kiếm sống là gì hay sao? Nếu chúng ta tham lam, ganh tị, tìm kiếm quyền hành, vậy thì phương tiện kiếm sống của chúng ta sẽ phụ thuộc vào những đòi hỏi phía bên trong của chúng ta và vì thế tạo ra một thế giới của ganh đua, tàn nhẫn, áp bức, và cuối cùng kết thúc trong chiến tranh.’
Bàn về Cách kiếm sống đúng đắn tìm hiểu những phương cách cho chúng ta tham gia, nhưng không đắm chìm, công việc của chúng ta. Trong một thế giới điên cuồng để sản xuất, sở hữu, và tiêu thụ, chẳng bao nhiêu người trong chúng ta có thời gian để suy nghĩ liệu công việc của chúng ta có gây thiệt hại môi trường; liệu chúng ta đang tận dụng hết tài năng của chúng ta hay đơn giản chỉ đang kiếm sống; liệu thực sự chúng ta tận hưởng thời gian nhàn rỗi của chúng ta. Krishnamurti trình bày những giảng thuyết đầy hùng biện và chín chắn về những chủ đề có liên quan mật thiết đối với tất cả chúng ta.
J. Krishnamurti (1895-1986), người Thầy tinh thần nổi tiếng, đã chia sẻ sự thông minh của ông trong những giảng thuyết và nhiều quyển sách, gồm có Tự do khỏi Cái đã được biết, Tự do đầu tiên và cuối cùng, và Sự thức dậy của Thông minh.
J. Krishnamurti (1895-1986), người Thầy tinh thần nổi tiếng, đã chia sẻ sự thông minh của ông trong những giảng thuyết và nhiều quyển sách, gồm có Tự do khỏi Cái đã được biết, Tự do đầu tiên và cuối cùng, và Sự thức dậy của Thông minh.
***Sống đơn giản không chỉ gồm có sự sở hữu một ít đồ vật, nhưng còn cả sự kiếm sống đúng đắn và sự tự do khỏi những giải trí, những nghiện ngập, và sở hữu. Sự tự do khỏi tham lợi sẽ tạo ra phương tiện kiếm sống đúng đắn, nhưng có những phương tiện sai lầm rõ ràng nào đó. Tham lam, truyền thống, và ham muốn quyền lực sẽ tạo ra phương tiện sai lầm của kiếm sống. Thậm chí trong những thời điểm này khi mọi người bị kiềm chế vào một loại công việc đặc biệt nào đó, tìm được một nghề nghiệp đúng đắn vẫn có thể xảy ra được. Mỗi người phải nhận biết được những hậu quả của nghề nghiệp sai lầm cùng những thảm họa và những đau khổ của nó, công việc đều đặn nhàm chán và những thái độ cư xử quá quen thuộc. Liệu không cần thiết, mỗi người phải biết cho chính anh ấy phương tiện kiếm sống đúng đắn là gì, hay sao? Nếu chúng ta tham lam, ganh tị, tìm kiếm quyền hành, vậy thì phương tiện kiếm sống của chúng ta sẽ tương ứng với những đòi hỏi phía bên trong của chúng ta, và thế là tạo ra một thế giới của ganh đua, nhẫn tâm, áp bức, và cuối cùng kết thúc trong chiến tranh.
Ojai, ngày 3 tháng 6 năm 1945
Người hỏi: Vấn đề kiếm sống đúng đắn là một vấn đề quan tâm nhất trong hầu hết chúng tôi. Bởi vì những xu hướng kinh tế hiện nay của thế giới quá lệ thuộc vào nhau. Tôi khám phá rằng hầu hết mọi công việc tôi làm đều hoặc trục lợi những người khác hoặc góp phần vào nguyên nhân của chiến tranh. Làm thế nào một người chân thật mong ước sẽ kiếm được phương tiện kiếm sống đúng đắn để rút lui khỏi guồng quay của sự trục lợi và chiến tranh.
Krishnamurti: Đối với một người thực sự mong ước tìm được một phương tiện kiếm sống đúng đắn, đời sống thuộc kinh tế như hiện nay nó được tổ chức là điều khó khăn cực kỳ. Như người hỏi đưa ra, những xu hướng kinh tế đều có liên quan với nhau và vì vậy nó là một vấn đề phức tạp; và cũng giống như tất cả những vấn đề phức tạp khác của con người, nó phải được tiếp cận một cách rất đơn giản. Bởi vì xã hội đang trở nên mỗi lúc một phức tạp và được tổ chức, sự kỷ luật của tư tưởng và hành động đang được yêu cầu phải tuân theo bởi vì lợi ích của sự hiệu quả. Sự hiệu quả trở thành sự nhẫn tâm khi những giá trị thuộc giác quan thống trị, khi những giá trị vĩnh cửu không được quan tâm.
Chắc chắn có những cách kiếm sống sai lầm. Một người giúp đỡ trong việc chế tạo vũ khí và những phương tiện khác để giết chết những con người thân thuộc của anh ấy, chắc chắn bận tâm đến sự bạo lực thêm nữa, và không bao giờ mang lại hòa bình trong thế giới. Người chính trị mà, hoặc vì lợi ích của quốc gia anh ấy hoặc của chính anh ấy hoặc của một học thuyết, quan tâm đến sự cai trị và bóc lột những người khác, chắc chắn đang sử dụng những cách kiếm sống sai lầm, mà dẫn đến chiến tranh, đến đau khổ và phiền muộn của con người. Vị linh mục mà bám vào một niềm tin, giáo điều, hay thành kiến đặc biệt, mà bám vào một hình thức đặc biệt của thờ phụng và cầu nguyện, cũng đang sử dụng phương tiện kiếm sống sai lầm, bởi vì anh ấy chỉ đang truyền bá sự dốt nát và không-khoan dung, mà bố trí con người chống lại con người. Bất kỳ nghề nghiệp nào mà dẫn đến và duy trì sự phân chia và xung đột giữa con người và con người chắc chắn là một phương tiện kiếm sống sai lầm.
Phương tiện kiếm sống của chúng ta bị định đoạt qua truyền thống hay qua tham lam và tham vọng, đúng chứ? Thông thường, chúng ta không cố ý bắt đầu chọn lựa cách kiếm sống đúng đắn. Chúng ta chỉ quá cám ơn khi nhận được công việc gì chúng ta có thể kiếm được, và một cách mù quáng tuân theo hệ thống kinh tế thiết lập quanh chúng ta. Nhưng người hỏi muốn biết làm thế nào để rút lui khỏi sự trục lợi và chiến tranh. Muốn rút lui khỏi chúng, anh ấy phải không cho phép chính anh ấy bị tác động, cũng không bị áp lực bởi nghề nghiệp thuộc truyền thống, và cũng không được ganh tị lẫn tham vọng. Nhiều người chúng ta chọn lựa một nghề nghiệp nào đó bởi vì truyền thống hay bởi vì chúng ta thuộc một gia đình của luật sư hay quân đội hay chính trị hay kinh doanh; hay sự tham lam quyền hành và vị trí của chúng ta định đoạt nghề nghiệp của chúng ta; sự tham vọng thúc ép chúng ta ganh đua và nhẫn tâm trong sự ham muốn thành công của chúng ta. Thế là người không muốn trục lợi và góp phần vào nguyên nhân của chiến tranh, phải không còn tuân theo truyền thống, chấm dứt tham lam, tham vọng, và tự tìm kiếm. Nếu anh ấy phủ nhận những điều này, tự nhiên anh ấy sẽ tìm được nghề nghiệp đúng đắn.
Mặc dầu nó quan trọng và hữu ích, nghề nghiệp đúng đắn không là một kết thúc trong chính nó. Bạn có lẽ có một phương tiện kiếm sống đúng đắn, nhưng nếu bên trong bạn thiếu thốn hay nghèo khó bạn sẽ là cái nguồn của đau khổ cho chính bạn và thế là cho những người khác; bạn sẽ thiếu suy nghĩ, sẽ bạo lực, sẽ tự-khẳng định. Nếu không có sự tự do phía bên trong của sự thật, bạn sẽ không có hân hoan, không an bình. Trong tìm kiếm và khám phá sự thật phía bên trong đó, một mình, liệu chúng ta có thể không những mãn nguyện cùng chút ít, nhưng còn nhận biết được cái gì đó vượt khỏi tất cả sự đo lường. Trước hết chính là điều này mà phải được tìm kiếm, tiếp theo những sự việc khác sẽ hiện diện trong sự thức dậy của nó.
Tự do phía bên trong của sự thật sáng tạo này không là một quà tặng, nó phải được khám phá và được trải nghiệm. Nó không là một thành tựu để được tập hợp cho chính bạn và tôn vinh bạn. Nó là một trạng thái của đang hiện diện, giống như yên lặng, mà trong đó không có trở thành, mà trong đó có trọn vẹn. Sáng tạo này có lẽ không cần thiết phải tìm kiếm sự diễn tả; nó không là một tài năng mà đòi hỏi một thể hiện phía bên ngoài. Bạn không cần là một họa sĩ vĩ đại và cũng không cần có một khán giả; nếu bạn tìm kiếm những điều này, bạn sẽ bỏ lỡ sự thật phía bên trong. Nó không là một quà tặng, nó cũng không là kết quả của tài năng; nó phải được tìm ra, kho tàng bất diệt này, khi tư tưởng giải thoát chính nó khỏi dục vọng, ý muốn thấp hèn, và dốt nát, khi tư tưởng giải thoát chính nó khỏi thế giới trần tục và sự khao khát để hiện diện của cá nhân. Nó phải được trải nghiệm qua sự suy nghĩ và suy gẫm đúng đắn. Nếu không có sự tự do phía bên trong này của sự thật, sự tồn tại là đau khổ. Như một người khát tìm kiếm nước, cũng vậy chúng ta phải tìm kiếm. Sự thật, một mình nó, có thể thỏa mãn cơn khát của vĩnh hằng.
Ojai, ngày 3 tháng 6 năm 1945
Người hỏi: Vấn đề kiếm sống đúng đắn là một vấn đề quan tâm nhất trong hầu hết chúng tôi. Bởi vì những xu hướng kinh tế hiện nay của thế giới quá lệ thuộc vào nhau. Tôi khám phá rằng hầu hết mọi công việc tôi làm đều hoặc trục lợi những người khác hoặc góp phần vào nguyên nhân của chiến tranh. Làm thế nào một người chân thật mong ước sẽ kiếm được phương tiện kiếm sống đúng đắn để rút lui khỏi guồng quay của sự trục lợi và chiến tranh.
Krishnamurti: Đối với một người thực sự mong ước tìm được một phương tiện kiếm sống đúng đắn, đời sống thuộc kinh tế như hiện nay nó được tổ chức là điều khó khăn cực kỳ. Như người hỏi đưa ra, những xu hướng kinh tế đều có liên quan với nhau và vì vậy nó là một vấn đề phức tạp; và cũng giống như tất cả những vấn đề phức tạp khác của con người, nó phải được tiếp cận một cách rất đơn giản. Bởi vì xã hội đang trở nên mỗi lúc một phức tạp và được tổ chức, sự kỷ luật của tư tưởng và hành động đang được yêu cầu phải tuân theo bởi vì lợi ích của sự hiệu quả. Sự hiệu quả trở thành sự nhẫn tâm khi những giá trị thuộc giác quan thống trị, khi những giá trị vĩnh cửu không được quan tâm.
Chắc chắn có những cách kiếm sống sai lầm. Một người giúp đỡ trong việc chế tạo vũ khí và những phương tiện khác để giết chết những con người thân thuộc của anh ấy, chắc chắn bận tâm đến sự bạo lực thêm nữa, và không bao giờ mang lại hòa bình trong thế giới. Người chính trị mà, hoặc vì lợi ích của quốc gia anh ấy hoặc của chính anh ấy hoặc của một học thuyết, quan tâm đến sự cai trị và bóc lột những người khác, chắc chắn đang sử dụng những cách kiếm sống sai lầm, mà dẫn đến chiến tranh, đến đau khổ và phiền muộn của con người. Vị linh mục mà bám vào một niềm tin, giáo điều, hay thành kiến đặc biệt, mà bám vào một hình thức đặc biệt của thờ phụng và cầu nguyện, cũng đang sử dụng phương tiện kiếm sống sai lầm, bởi vì anh ấy chỉ đang truyền bá sự dốt nát và không-khoan dung, mà bố trí con người chống lại con người. Bất kỳ nghề nghiệp nào mà dẫn đến và duy trì sự phân chia và xung đột giữa con người và con người chắc chắn là một phương tiện kiếm sống sai lầm.
Phương tiện kiếm sống của chúng ta bị định đoạt qua truyền thống hay qua tham lam và tham vọng, đúng chứ? Thông thường, chúng ta không cố ý bắt đầu chọn lựa cách kiếm sống đúng đắn. Chúng ta chỉ quá cám ơn khi nhận được công việc gì chúng ta có thể kiếm được, và một cách mù quáng tuân theo hệ thống kinh tế thiết lập quanh chúng ta. Nhưng người hỏi muốn biết làm thế nào để rút lui khỏi sự trục lợi và chiến tranh. Muốn rút lui khỏi chúng, anh ấy phải không cho phép chính anh ấy bị tác động, cũng không bị áp lực bởi nghề nghiệp thuộc truyền thống, và cũng không được ganh tị lẫn tham vọng. Nhiều người chúng ta chọn lựa một nghề nghiệp nào đó bởi vì truyền thống hay bởi vì chúng ta thuộc một gia đình của luật sư hay quân đội hay chính trị hay kinh doanh; hay sự tham lam quyền hành và vị trí của chúng ta định đoạt nghề nghiệp của chúng ta; sự tham vọng thúc ép chúng ta ganh đua và nhẫn tâm trong sự ham muốn thành công của chúng ta. Thế là người không muốn trục lợi và góp phần vào nguyên nhân của chiến tranh, phải không còn tuân theo truyền thống, chấm dứt tham lam, tham vọng, và tự tìm kiếm. Nếu anh ấy phủ nhận những điều này, tự nhiên anh ấy sẽ tìm được nghề nghiệp đúng đắn.
Mặc dầu nó quan trọng và hữu ích, nghề nghiệp đúng đắn không là một kết thúc trong chính nó. Bạn có lẽ có một phương tiện kiếm sống đúng đắn, nhưng nếu bên trong bạn thiếu thốn hay nghèo khó bạn sẽ là cái nguồn của đau khổ cho chính bạn và thế là cho những người khác; bạn sẽ thiếu suy nghĩ, sẽ bạo lực, sẽ tự-khẳng định. Nếu không có sự tự do phía bên trong của sự thật, bạn sẽ không có hân hoan, không an bình. Trong tìm kiếm và khám phá sự thật phía bên trong đó, một mình, liệu chúng ta có thể không những mãn nguyện cùng chút ít, nhưng còn nhận biết được cái gì đó vượt khỏi tất cả sự đo lường. Trước hết chính là điều này mà phải được tìm kiếm, tiếp theo những sự việc khác sẽ hiện diện trong sự thức dậy của nó.
Tự do phía bên trong của sự thật sáng tạo này không là một quà tặng, nó phải được khám phá và được trải nghiệm. Nó không là một thành tựu để được tập hợp cho chính bạn và tôn vinh bạn. Nó là một trạng thái của đang hiện diện, giống như yên lặng, mà trong đó không có trở thành, mà trong đó có trọn vẹn. Sáng tạo này có lẽ không cần thiết phải tìm kiếm sự diễn tả; nó không là một tài năng mà đòi hỏi một thể hiện phía bên ngoài. Bạn không cần là một họa sĩ vĩ đại và cũng không cần có một khán giả; nếu bạn tìm kiếm những điều này, bạn sẽ bỏ lỡ sự thật phía bên trong. Nó không là một quà tặng, nó cũng không là kết quả của tài năng; nó phải được tìm ra, kho tàng bất diệt này, khi tư tưởng giải thoát chính nó khỏi dục vọng, ý muốn thấp hèn, và dốt nát, khi tư tưởng giải thoát chính nó khỏi thế giới trần tục và sự khao khát để hiện diện của cá nhân. Nó phải được trải nghiệm qua sự suy nghĩ và suy gẫm đúng đắn. Nếu không có sự tự do phía bên trong này của sự thật, sự tồn tại là đau khổ. Như một người khát tìm kiếm nước, cũng vậy chúng ta phải tìm kiếm. Sự thật, một mình nó, có thể thỏa mãn cơn khát của vĩnh hằng.
J. KRISHNAMURTI
Trích: PHẦN MỘT
BÀN VỀ CÁCH KIẾM SỐNG ĐÚNG ĐẮN
ON RIGHT LIVELIHOOD
Lời dịch: ÔNG KHÔNG - 5.2010
