Tiến Trình Tạo Đau Khổ


Tứ diệu đế không phải là cái gì cao siêu vượt khỏi đời sống thế tục mà là những pháp ta có thể thấy, quan sát và chiêm nghiệm ngay trong những sinh hoạt hàng ngày của mình. Những sinh hoạt đó biểu hiện qua mối quan hệ giữa các giác quan và các đối tượng bên ngoài. Khi sáu căn tiếp xúc với sáu trần, làm khởi sinh lên sáu thức. Sự gặp gỡ của căn, trần và thức gọi là xúc (phassa), và do có xúc mà có cảm thọ phát sinh (S. II.273.).

Dấu hỏi cuộc đời

Nhà thơ Vũ Hoàng Chương đã nói:

Dấu hỏi vây quanh trọn kiếp người
Sên bò nát óc máu thầm rơi
Chiều nay bỗng dấu than buông dứt
Đinh đóng vào săng tiếng trả lời!


Không biết như vậy có bi quan lắm chăng, nhưng oái oăm thay đó chính là sự thật không thể nào chối cãi được.