.jpg)
K: Tôi không biết liệu tôi đã hiểu rõ câu hỏi. Liệu tôi hiểu đúng nếu tôi giải thích nó như thế này: Sự liên quan giữa từ ngữ và cái thực sự mà K đang nói về là gì? Liệu đúng chứ?
P: Khi K nói về kỷ luật, hay nói về sự tiếp cận tổng thể, đó là từ ngữ. Rồi thì, có tiến hành thực sự của đang hiểu rõ về chính mình và điều gì được bộc lộ trong đang hiểu rõ về chính mình. Sự liên quan giữa từ ngữ của K với đang biết được bộc lộ này là gì?
K: Tôi không hoàn toàn nắm bắt điều này.
P: Anh nói ‘không uy quyền’, không uy quyền thuộc tinh thần hay tâm lý. Chúng tôi có một khuynh hướng của thâu nhận sự diễn tả ‘không uy quyền’ đó và áp dụng nó vào những sống của chúng tôi; đó là, không ở trong trạng thái đó, không khám phá tự do khỏi uy quyền trong tiến hành của đang hiểu rõ về chính mình, nhưng chỉ cố gắng để thấy liệu chúng tôi có thể đạt được một trạng thái của không uy quyền. Chúng tôi thâu nhận những từ ngữ của anh như sự thật.
K: Tôi hiểu rõ. ‘Không uy quyền,’ liệu nó là một trừu tượng của những từ ngữ và vì vậy một ý tưởng và sau đó người ta theo đuổi ý tưởng đó? Khi K nói ‘không uy quyền’, liệu nó đang tự bộc lộ, hay nó chỉ là một kết luận, một khẩu hiệu?
A: Cũng có một khía cạnh khác: khi anh nói ‘không uy quyền’, liệu nó trở thành một giáo huấn, một dạy bảo mà nhờ nó người ta cố gắng đến được một phỏng chừng gần nhất?
K: Vâng, điều đó đúng.
A: Một điều ở trong lãnh vực của hành động, và điều còn lại ở trong lãnh vực của trừu tượng.
P: Có đang hiểu rõ về chính mình; cái đó mà được bộc lộ trong tiến hành của đang hiểu rõ về chính mình không thể biết được qua từ ngữ. Người ta nghe anh nói, người ta thâu nhận điều gì anh nói, hay người ta đọc những quyển sách của anh và áp dụng nó vào sống hàng ngày của người ta; thế là, có một khoảng cách giữa đang hiểu rõ về chính mình và từ ngữ của anh. Lúc này, sự thật nằm ở đâu?
K: Cũng không trong từ ngữ đó và cũng không trong đang tự bộc lộ đó. Nó hoàn toàn tách khỏi.
P: Liệu chúng ta có thể bàn luận về điều đó?
K: Tôi lắng nghe K và ông ta nói về hiểu rõ về chính mình và nhấn mạnh vào hiểu rõ về chính mình, nó quan trọng như thế nào, rằng nếu không có hiểu rõ về chính mình không có nền tảng. Ông ta nói điều này. Tôi lắng nghe nó. Tôi lắng nghe câu nói đó như thế nào? Liệu tôi lắng nghe nó như một ý tưởng, một dạy bảo, một kết luận? Hay liệu do bởi trong đang hiểu rõ về chính mình của tôi, tôi nhận ra những hàm ý của uy quyền và thế là thấy rằng điều gì ông ta nói ăn khớp với điều gì tôi tự khám phá cho chính tôi? Nếu tôi lắng nghe từ ngữ và rút ra một kết luận về từ ngữ đó như một ý tưởng và theo đuổi ý tưởng đó, vậy thì nó không là đang tự bộc lộ. Nó chỉ là một kết luận. Nhưng khi chính tôi đang học hành, khi chính tôi đang theo đuổi những suy nghĩ riêng của tôi, vậy thì trong những từ ngữ của K có một tự khám phá?
P: Lúc này, liệu những từ ngữ của K cần thiết cho tự khám phá?
K: Không. Tôi thực hiện một câu phát biểu: nếu không có hiểu rõ về chính mình, bất kỳ điều gì tôi suy nghĩ, bất kỳ điều gì tôi thực hiện hay tìm hiểu, đều không có nền tảng. Vì vậy, tôi đến để nói chuyện hay đọc một quyển sách bởi vì tôi quan tâm hiểu rõ về chính mình và tôi theo đuổi điều đó. Và khi tôi nghe K nói về ‘không uy quyền’, trạng thái của cái trí của tôi khi tôi nghe những từ ngữ đó là gì? Liệu nó là một trạng thái của chấp nhận, liệu nó là một kết luận mà tôi rút ra được, hay liệu nó là một sự kiện?
P: Làm thế nào nó trở thành một sự kiện? Liệu nó trở thành một sự kiện qua sự khám phá điều đó trong tiến hành nhận biết của hiểu rõ về chính mình? Hay liệu nó là một sự kiện bởi vì anh đã nói như thế?
K: Cái micrô là một sự kiện. Không phải bởi vì tôi nói nó là cái micrô.
P: Nhưng khi anh nói ‘cái micrô’, nó không là một sự kiện trong cùng ý nghĩa như cái micrô là một sự kiện.
K: Vì vậy, từ ngữ không là sự vật. Sự diễn tả không là vật được diễn tả. Vì vậy, liệu tôi rõ ràng về điểm đó, rằng từ ngữ không bao giờ là sự vật? Từ ngữ ‘hòn núi’ không bao giờ là hòn núi. Liệu tôi rõ ràng về điểm đó? Hay liệu sự diễn tả đã đủ cho tôi rồi và tôi bị trói buộc trong sự diễn tả? Liệu tôi chấp nhận sự diễn tả đang mong muốn điều mà được diễn tả và đang bám vào ý tưởng đó? Đừng hoàn toàn phủ nhận cấu trúc thuộc từ ngữ. Tôi sử dụng từ ngữ để chuyển tải; tôi muốn nói cho bạn điều gì đó. Tôi sử dụng những từ ngữ mà cả hai chúng ta đều biết. Nhưng cả hai chúng ta đều biết rằng những từ ngữ mà chúng ta sử dụng không là cảm thấy thực sự mà tôi có. Vì vậy, từ ngữ không là sự kiện.
D: Người ta nói hoặc qua qui trình thuộc tinh thần hoặc người ta nói mà không qua qui trình thuộc tinh thần.
K: Thưa bạn, có hai mấu chốt khác nhau. Hoặc bạn chuyển tải qua từ ngữ, hoặc bạn chuyển tải không từ ngữ.
D: Không, những từ ngữ hiện diện ở đó; nhưng khi chúng tôi lắng nghe anh, chúng tôi biết anh không đang nói trong cách chúng tôi nói.
K: Tại sao bạn nói điều đó?
D: Nó là một câu hỏi khó, nhưng nó là một cảm thấy rõ ràng cũng thuộc sự kiện như đang thấy cái micrô. K không đang nói trong cách tôi nói, cái nguồn của những từ ngữ của K nằm còn thăm thẳm hơn những từ ngữ mà chúng tôi sử dụng.
K: Tôi hiểu rõ, thưa bạn. Tôi có thể nói một cách hời hợt, ‘Tôi thương yêu bạn’, nhưng tôi cũng có thể nói ‘Tôi rất thương yêu bạn’. Nó hoàn toàn là một vấn đề khác hẳn – giọng nói, chất lượng của từ ngữ, chiều sâu của cảm thấy. Những từ ngữ chuyển tải chiều sâu.
D: Tôi sẽ thâm nhập thêm chút nữa.
K: Thâm nhập thêm nữa.
D: Chúng thực sự chuyển tải một cảm thấy thăm thẳm mà không thể định nghĩa được, mà chúng ta gọi là tình yêu – nhưng tôi không biết từ ngữ dành cho nó.
K: Bạn có lẽ không biết từ ngữ đó, tuy nhiên tôi có lẽ cầm tay bạn, tôi có lẽ làm một cử chỉ.
D: Điều đó đúng. Nhưng lúc này giữa cử chỉ và từ ngữ, không có sự liên kết.
K: Liệu đó là điều gì bạn đang cố gắng chuyển tải, Pupul?
P: Một trong những khó khăn của chúng tôi, trong hiểu rõ và vượt khỏi nó, là rằng người ta thâu nhận những từ ngữ của anh, hoặc từ ngữ được nói ra hoặc từ ngữ được viết ra, và nó trở thành một trừu tượng mà người ta phỏng chừng đến. Rồi thì, mặt khác, có sự tiến hành của hiểu rõ về chính mình mà sự thật của từ ngữ của anh có thể được bộc lộ trong nó; nhưng thông thường nó không xảy ra trong cách đó. Đối với tôi, dường như luôn luôn rằng, đang lắng nghe anh mà không cản trở có lẽ sáng tạo một thay đổi trong bản chất của cái trí của tôi, trong ý nghĩa chính xác của từ ngữ thay đổi đó, nhưng khám phá được cái thực sự của những từ ngữ mà anh sử dụng, có thể chỉ được bộc lộ trong sự tiến hành của hiểu rõ về chính mình.
K: Tôi sẽ nói gì với điều đó?
P: Thưa anh, đầu tiên tôi nghĩ chúng ta nên thâm nhập vào hiểu rõ về chính mình. Chúng ta đã không thực hiện việc đó lâu lắm rồi.
K: Chúng ta hãy thực hiện việc đó. ‘Hiểu rõ về chính mình’ đã được nói, cách đây hàng ngàn năm, bởi Socrates, và bởi những người khác trước ông ấy. Lúc này, hiểu rõ về chính mình là gì? Làm thế nào bạn tự biết về chính bạn? Biết về chính người ta là gì? Bạn biết về chính bạn từ sự quan sát trải nghiệm; từ sự quan sát một suy nghĩ và từ suy nghĩ đó sự quan sát một suy nghĩ đang nảy ra, và chúng ta miễn cưỡng buông bỏ suy nghĩ thứ nhất, để cho có một xung đột giữa suy nghĩ thứ nhất và suy nghĩ thứ hai? Hay liệu hiểu rõ về chính mình phải buông rơi suy nghĩ thứ nhất và theo đuổi suy nghĩ thứ hai và tiếp theo suy nghĩ thứ ba mà nảy ra khi đang buông rơi suy nghĩ thứ hai, đang theo sát suy nghĩ thứ ba; đang buông rơi suy nghĩ thứ ba và đang theo sát suy nghĩ thứ tư; để cho có một tỉnh táo và nhận biết liên tục sự chuyển động của suy nghĩ? Lúc này, chúng ta hãy thâm nhập. Tôi quan sát chính tôi đang ghen tuông. Phản ứng thuộc bản năng đến ghen tuông là sự hợp lý hóa. Trong qui trình của hợp lý hóa tôi đã quên, hay gạt đi, ghen tuông. Thế là tôi bị trói buộc trong qui trình hợp lý hóa, trong những từ ngữ, trong khả năng để tìm hiểu và sau đó để kiềm chế. Tôi thấy toàn chuyển động như một đơn vị. Tiếp theo nảy sinh sự ham muốn tẩu thoát khỏi nó. Tôi tìm hiểu ham muốn đó, tẩu thoát đó. Nó là một tẩu thoát vào cái gì?
P: Thỉnh thoảng tẩu thoát vào thiền định.
K: Dĩ nhiên, đó là trò ranh mãnh dễ dàng hơn – vào thiền định. Thế là, tôi nói, thiền định là gì? Liệu nó là một tẩu thoát khỏi ‘cái gì là’? Đó là thiền định? Nó không là thiền định, nếu nó là một tẩu thoát. Vì vậy, tôi quay lại và thâm nhập sự ghen tuông của tôi: tại sao tôi ghen tuông? Bởi vì tôi bị quyến luyến, bởi vì tôi nghĩ tôi quan trọng và vân vân. Toàn tiến hành này là sự bộc lộ. Tiếp theo, tôi đến được mấu chốt: Liệu người thâm nhập, người quan sát, khác biệt vật được quan sát? Chắc chắn anh ấy không khác biệt. Vậy là sự quan sát thực sự là khi không có người quan sát.
P: Anh nói, ‘Chắc chắn anh ấy không khác biệt’. Chúng ta hãy thâm nhập điều đó.
K: Người quan sát là quá khứ; anh ấy là quá khứ, kỷ niệm, trải nghiệm, hiểu biết được lưu trữ trong ký ức. Quá khứ là người quan sát và tôi quan sát hiện tại mà là sự ghen tuông của tôi, sự phản ứng của tôi. Và tôi sử dụng từ ngữ ‘ghen tuông’ cho cảm giác đó bởi vì tôi công nhận nó khi đã xảy ra trong quá khứ. Nó là một nhớ lại của sự ghen tuông qua từ ngữ đó, mà là bộ phận của quá khứ. Vì vậy, liệu tôi có thể quan sát không có từ ngữ đó và không có người quan sát, mà là quá khứ? Liệu từ ngữ đó mang lại cảm thấy đó hay liệu có cảm thấy mà không có từ ngữ đó? Tất cả điều này là bộ phận của hiểu rõ về chính mình?
P: Làm thế nào người ta quan sát mà không có từ ngữ đó?
K: Mà không có người quan sát, mà không có một nhớ lại. Điều đó rất quan trọng.
P: Làm thế nào người ta giải quyết được vấn đề của người quan sát một cách thực sự?
A: Liệu tôi được phép nói rằng trong đang quan sát người quan sát, cũng không có đồng ý hay không đồng ý của chính người quan sát.
K: Đó là quá khứ. Đó là tình trạng bị quy định của anh ấy. Đó là toàn chuyển động của quá khứ, mà được chứa đựng trong người quan sát.
A: Sự phê bình đó là chướng ngại.
K: Đó là điều gì Pupul đang hỏi. Bạn ấy nói: Làm thế nào tôi quan sát người quan sát? Tiến hành của đang quan sát người quan sát là gì? Tôi nghe K nói rằng người quan sát là quá khứ. Liệu điều đó đúng?
Par: Trong đang đưa ra một câu hỏi như thế, một người quan sát khác được tạo ra.
K: Không, tôi không tạo ra bất kỳ thứ gì. Tôi chỉ đang quan sát. Câu hỏi là, người quan sát là gì? – người quan sát là ai? Làm thế nào tôi quan sát cái micrô này? Tôi quan sát nó qua một từ ngữ mà chúng ta đã sử dụng để chỉ định rằng nó là một cái micrô; nó được ghi vào trong bộ não của tôi như một cái micrô, như kỷ niệm; tôi sử dụng từ ngữ đó để chuyển tải sự kiện của cái micrô. Điều đó đơn giản rồi.
P: Liệu người ta quan sát người quan sát?
K: Tôi đang đến đó. Làm thế nào người ta quan sát người quan sát? Bạn không thể.
P: Liệu do bởi không thể quan sát người quan sát mới trao tặng người ta sự hiểu rõ về bản chất của người quan sát?
K: Không. Bạn không quan sát người quan sát. Bạn chỉ quan sát ‘cái gì là’ và sự can thiệp của người quan sát. Bạn nói bạn công nhận người quan sát. Bạn thấy sự khác biệt? Chỉ thâm nhập chầm chậm. Có sự ghen tuông. Người quan sát chen vào và nói: ‘Tôi đã ghen tuông trong quá khứ; tôi biết cảm thấy đó là gì.’ Thế là, tôi công nhận nó và nó là người quan sát. Bạn không thể quan sát chính người quan sát, riêng một mình nó. Có quan sát người quan sát chỉ trong sự liên quan của nó với vật được quan sát. Khi người quan sát kết thúc một qui trình của quan sát, lúc đó có nhận biết người quan sát. Bạn không thể quan sát người quan sát, riêng một mình nó. Bạn chỉ có thể quan sát người quan sát trong liên quan với cái gì đó. Điều đó khá rõ ràng. Ngay khoảnh khắc của đang cảm thấy, không có cả người quan sát lẫn vật được quan sát, chỉ có trạng thái đó. Sau đó người quan sát chen vào và nói, đó là ghen tuông và anh ấy tiến tới để can thiệp cái là, anh ấy chạy trốn nó, kiềm chế nó, hợp lý nó, bênh vực nó, hay tẩu thoát khỏi nó. Những chuyển động đó thể hiện người quan sát liên quan với cái là.
FW: Ngay khoảnh khắc khi người quan sát hiện diện, liệu có thể quan sát người quan sát?
K: Đó là điều gì chúng ta đang nói. Tôi tức giận hay bạo lực. Ngay khoảnh khắc của tức giận hay bạo lực, không có gì cả. Cũng không có cả bạn, người quan sát, lẫn vật được quan sát. Chỉ có trạng thái của bạo lực đó. Sau đó người quan sát chen vào mà là chuyển động của suy nghĩ. Suy nghĩ là quá khứ – không có suy nghĩ mới – và chuyển động đó của suy nghĩ can thiệp hiện tại. Can thiệp đó là người quan sát và bạn tìm hiểu người quan sát chỉ qua can thiệp đó. Nó cố gắng tẩu thoát khỏi điều gì vô lý trong bạo lực, bênh vực nó và vân vân, mà tất cả đều là những tiếp cận truyền thống đến hiện tại. Tiếp cận truyền thống là người quan sát.
P: Vì vậy, trong một ý nghĩa, người quan sát tự thể hiện chính nó chỉ dựa vào tẩu thoát khỏi hiện tại.
K: Những tẩu thoát, hay những bênh vực.
D: Hay can thiệp.
K: Bất kỳ hình thức nào của can thiệp vào hiện tại là hành động của người quan sát: Đừng chấp nhận điều này. Hãy đập tan nó ra từng mảnh, khám phá.
Par: Nếu không có quá khứ, liệu không có sự can thiệp?
K: Không, đó không là mấu chốt. Quá khứ là gì?
Par: Những nội dung được lưu trữ, được tích lũy của trải nghiệm của tôi.
K: Mà là cái gì? Những trải nghiệm của bạn, những động cơ và những khuynh hướng của bạn, tất cả điều đó là chuyển động của quá khứ, mà là hiểu biết. Chuyển động của quá khứ chỉ có thể xảy ra qua hiểu biết, mà là quá khứ. Vì vậy, quá khứ can thiệp vào hiện tại; người quan sát vận hành. Nếu không có sự can thiệp, không có người quan sát, chỉ có quan sát.
Trong quan sát cũng không có cả người quan sát lẫn ý tuởng của quan sát. Hiểu rõ điều này rất quan trọng. Cũng không có cả người quan sát lẫn ý tuởng của không có một người quan sát; mà có nghĩa chỉ có quan sát thuần khiết không từ ngữ, không nhớ lại và kết hợp của quá khứ. Không có gì cả, chỉ có quan sát.
FW: Quan sát người quan sát có thể xảy ra trong cách nào?
K: Không, tôi đã nói: Quan sát người quan sát hiện diện chỉ khi nào quá khứ can thiệp. Quá khứ là người quan sát. Khi quá khứ đó can thiệp vào hiện tại, người quan sát đang hành động. Chỉ khi đó bạn mới trở nên nhận biết rằng có một người quan sát. Lúc này, khi bạn thấy điều đó, khi bạn có một thấu triệt vào điều đó, vậy thì không có người quan sát, chỉ có quan sát.
Thế là, liệu tôi có thể quan sát ‘không uy quyền’ chính nó, không phải do bởi bạn đã bảo cho tôi?
P: Không, tôi chỉ có thể quan sát một sự kiện: sự chuyển động của uy quyền. Tôi không bao giờ có thể quan sát ‘không uy quyền’.
K: Dĩ nhiên không. Nhưng có quan sát uy quyền; quan sát uy quyền mà hiện diện trong sự nài nỉ được khai sáng từ một người khác; nương dựa, quyến luyến một người khác, tất cả điều đó đều là một hình thức của uy quyền. Và liệu có ‘uy quyền’ đang vận hành trong bộ não của tôi, trong cái trí của tôi, trong đang hiện diện của tôi? ‘Uy quyền’ có lẽ là trải nghiệm, hiểu biết phụ thuộc vào quá khứ – một tầm nhìn và vân vân. Liệu có một quan sát sự chuyển động của suy nghĩ như ‘uy quyền’?
P: Điều gì quan trọng? Liệu nó là quan sát mọi chuyển động của cái trí con người của tôi, ý thức của tôi, hay liệu nó là gắng sức để khám phá trong ý thức của tôi sự thật, thực sự của điều gì anh đang nói? Nó là một vấn đề rất tinh tế. Tôi không biết làm thế nào để diễn tả nó.
S: Liệu tôi có thể diễn tả nó theo cách này? Ví dụ, tôi quan sát sự tổn thương.
K: Bạn quan sát sự tổn thương do bởi K đã nói nó?
S: Tôi thấy rằng tôi bị tổn thương. Tôi thấy sự nảy ra của tổn thương. Quan sát tổn thương đó là điều gì đó mà tôi có thể thực hiện như bộ phận của hiểu rõ về chính tôi. Nhưng, tôi tạo ra uy quyền ở đâu? Khi Krishnaji nói: ‘Ngay khi bạn thấy sự tổn thương, nó kết thúc,’ vậy thì chính là câu nói đó mà tôi tạo ra uy quyền. Vậy thì, tôi chiếu rọi một trạng thái nào đó, một chuyển động hướng về trạng thái đó, bởi vì tôi không muốn bị trói buộc trong cái bẫy của quan sát liên tục tổn thương. Nhưng có nhiều yếu tố khác trong ý thức. Tôi thấy rằng thay vì quan sát tổn thương, thỉnh thoảng tôi nghe một người nói rằng quan sát tổn thương đó mà không có người quan sát là kết thúc tổn thương. Đó là nơi tôi tạo ra uy quyền.
K: Tôi hiểu. Tôi quan sát tổn thương đó và tất cả những kết quả của tổn thương đó, làm thế nào tổn thương đó đã hiện diện và vân vân. Tôi nhận biết toàn qui trình của tổn thương đó và trong cái trí của tôi tôi nghe K đang nói, ngay khi bạn thấy điều đó trong nguyên vẹn của nó, một cách tổng thể, vậy là nó kết thúc, bạn sẽ không bao giờ bị tổn thương. Ông ta đã nói điều đó.
S: Nó hiện diện ở đó trong ý thức của tôi.
K: Cái gì trong ý thức của bạn? Từ ngữ đó?
S: Ngoài từ ngữ đó ra, trạng thái mà ông ta đã chuyển tải khi ông ta đã thốt ra câu đó, bởi vì khi K đang nói, có vẻ ông ta thể hiện một ‘trạng thái’ vượt khỏi từ ngữ.
K: Sunanda, nhìn kìa: Tôi bị tổn thương. Tôi biết tôi bị tổn thương. Bằng cách lắng nghe bạn tôi thấy những kết quả của tổn thương đó – sự rút lui, sự cô lập, sự bạo lực, tôi thấy tất cả điều đó. Liệu tôi thấy nó do bởi bạn đã vạch ra nó cho tôi? Hay liệu tôi thấy nó bất chấp sự kiện rằng bạn đã vạch ra nó cho tôi?
S: Dĩ nhiên sự kiện hiện diện ở đó, anh đã vào sống của tôi và tôi đã lắng nghe anh.
K: Vậy thì câu hỏi nảy sinh; K nói ngay khi bạn thấy nó một cách nguyên vẹn, một cách tổng thể, vậy là toàn tổn thương đó kết thúc. Ở đó uy quyền hiện diện nơi nào?
S: Uy quyền hiện diện ở đó bởi vì nó khẳng định một trạng thái mà tôi muốn có.
K: Vậy thì hãy thâm nhập trạng thái đó mà là tham vọng, mà là ham muốn.
P: Tôi muốn thâm nhập sự sử dụng từ ngữ ‘tổng thể’ của anh và cũng thâm nhập điều gì đó mà anh đã nói, đó là: Liệu anh có thể đang ôm ấp tổn thương và ở cùng nó – mà là, một cách tổng thể? Điều gì được bao hàm trong đang ôm ấp?
K: Tôi bị tổn thương. Tôi biết tại sao tôi bị tổn thương. Tôi nhận biết cái hình ảnh mà bị tổn thương và những kết quả của tổn thương đó – tẩu thoát, bạo lực, kiềm chế, sợ hãi, cô lập, rút lui, lo âu, và mọi chuyện còn lại của nó. Làm thế nào tôi nhận biết nó? Liệu do bởi bạn đã vạch ra nó cho tôi? Hay tôi nhận biết nó, tôi thấy nó và tôi đang chuyển động cùng bạn? Trong đó không có uy quyền. Tôi không tách khỏi điều gì bạn đang nói. Đó là nơi sự hiểu rõ hiện diện.
S: Đến một mấu chốt nào đó, có chuyển động cùng anh.
K: Tôi đang chuyển động cùng bạn.
D: Vậy là, từ ngữ của anh giống như một kim chỉ.
K: Không, không.
S: Chừng nào tôi còn đang chuyển động cùng anh, còn có một liên hệ.
K: Khoảnh khắc tôi phá vỡ sự liên hệ đó, vậy là bắt đầu câu hỏi của tôi: Tôi phải làm gì? Nếu tôi đang theo sát chính xác điều gì bạn đang nói – đang thấy rằng hình ảnh đó bị tổn thương và kế tiếp tẩu thoát, bạo lực – tôi đang chuyển động cùng bạn. Nó giống như một ban nhạc, một ban nhạc của những từ ngữ, một ban nhạc của cảm thấy, toàn sự việc đang chuyển động. Chừng nào tôi còn đang chuyển động cùng bạn, không có mâu thuẫn. Sau đó, bạn nói ‘Một lần bạn thấy điều này như một tổng thể, sự kiện kết thúc – liệu tôi đang cùng bạn?’
S: Nó đã không xảy ra.
K: Tôi sẽ bảo cho bạn lý do tại sao. Bởi vì bạn đã không lắng nghe.
S: Anh có ý nói rằng tôi đã không lắng nghe suốt hai mươi năm qua.
K: Không đặt thành vấn đề. Một ngày đã đủ rồi. Bạn đã không lắng nghe. Bạn đang lắng nghe từ ngữ, và bạn đang vác theo phản ứng. Bạn không đang chuyển động cùng ông ta.
R: Liệu có một khác biệt giữa lắng nghe đó và tầm nhìn tổng thể?
K: Không. Lắng nghe. Liệu bạn có thể lắng nghe trong ý nghĩa của không diễn giải, không tìm hiểu, không so sánh?
R: Không mong chờ.
K: Không gì cả, chỉ đang lắng nghe. Tôi đang lắng nghe. Nó giống như hai con sông đang chuyển động cùng nhau ở đó như một con sông. Nhưng tôi không lắng nghe theo cách đó. Tôi đã nghe bạn nói ‘một cách tổng thể’ và tôi muốn nhận được điều đó. Thế là, tôi không còn đang lắng nghe nữa bởi vì tôi muốn điều đó.
R: Thế là, câu hỏi của làm thế nào ở cùng bất kỳ cái gì là nào, là một câu hỏi sai lầm, đúng chứ?
K: Tôi đang ở cùng nó.
R: Vâng, nhưng chính câu hỏi là một chuyển động thoát khỏi đang ở cùng nó.
K: Dĩ nhiên.
P: Có một cảm thấy sự mãnh liệt của đau khổ và một quan sát để thấy rằng đau khổ này không bị tiêu tan bởi bất kỳ chuyển động nào thoát khỏi nó. Trong một khoảnh khắc của khủng hoảng có một mãnh liệt của năng lượng và để ở cùng nó một cách tổng thể, hành động duy nhất là khước từ chuyển động thoát khỏi nó. Liệu điều đó giá trị?
R: Liệu điều đó không có nghĩa rằng người ta chỉ có thể quan sát mọi chuyển động thoát khỏi nó và không nói làm thế nào tôi sẽ ở cùng nó, hay sao?
P: Đau khổ nảy ra và nó ngập tràn anh. Đó là cách nó vận hành khi nó là cái gì đó rất sâu thẳm. Hành động vào điều đó là gì? Hành động sẽ khiến cho nó có thể nở hoa mà không tiêu tan là gì?
K: Nếu nó ngập tràn bạn, một cách thực sự, nếu toàn thân tâm của bạn bị ngập tràn bởi năng lượng lạ thường đó được gọi là đau khổ và không có tẩu thoát; nhưng khoảnh khắc bạn chuyển động thoát khỏi nó trong bất kỳ phương hướng nào, nó là một tiêu tan của năng lượng đó. Liệu bạn bị ngập tràn bởi năng lượng đó được gọi là đau khổ một cách nguyên vẹn, hay liệu có một phần của bạn, nơi nào đó trong bạn, nơi có một sai lầm khiến cho bạn tẩu thoát nó?
R: Tôi nghĩ luôn luôn có một sai lầm bởi vì có một sợ hãi bất kỳ thứ gì đang ngập tràn toàn thân tâm đang hiện diện của người ta. Tôi nghĩ sợ hãi hiện diện ở đó.
K: Vậy là, đau khổ đã không ngập tràn toàn thân tâm đang hiện diện của bạn.
R: Không, đó là như thế.
K: Đó là một sự kiện. Thế là, bạn theo đuổi không phải đau khổ nhưng sợ hãi. Sợ hãi việc gì có lẽ xảy ra đó, vân vân. Thế là bạn thâm nhập sợ hãi đó, bạn quên bẵng đau khổ và thâm nhập sợ hãi đó.
D: Sự sử dụng từ ngữ ‘tổng thể’ hàm ý thực sự. Chính thực sự là tổng thể đó.
K: Không, không. Thưa bạn, chúng ta hãy hiểu rõ nghĩa lý của từ ngữ ‘tổng thể’. Tổng thể có nghĩa lành mạnh, lành mạnh thuộc cơ thể. Kế tiếp, nó có nghĩa thông minh, thuộc tinh thần và thuộc cơ thể và từ đó nảy sinh thiêng liêng. Tất cả điều đó được hàm ý trong từ ngữ ‘tổng thể’ hay ‘nguyên vẹn’.
D: Lần đầu tiên, điều này rõ ràng.
K: Khi bạn có sức khỏe rất tốt và khi thuộc cảm xúc, thuộc trí năng, bộ não có thông minh mà không có bất kỳ hành vi lạ lùng nào, mà không có bất kỳ chuyển động loạn thần kinh nào, nó là thiêng liêng. Đó là sự tiếp cận tổng thể. Nếu có một hành vi lạ lùng, một kỳ quặc, một niềm tin, nó không là nguyên vẹn – vì vậy hãy xóa sạch nó, đừng nói về tổng thể. Tổng thể đó hiện diện khi có thông minh, lành mạnh.
S: Đây là nơi trạng thái tiến thoái lưỡng nan nảy ra. Anh nói, theo đuổi mảnh đó. Nhưng nếu người ta không thấy mảnh đó một cách tổng thể . . .
K: Đừng bận tâm về một cách tổng thể.
S: Vậy thì, làm thế nào người ta quan sát mảnh đó? Vậy thì, sự tiến hành được dính dáng là gì? Cái nào nảy ra trước?
K: Tôi đang thực hiện nó. Tôi không biết một điều gì cả về tổng thể. Tôi không biết. Tôi biết nghĩa lý của từ ngữ đó, sự diễn tả của từ ngữ đó, nó chuyển tải điều gì, nhưng đó không là sự kiện. Sự kiện là rằng tôi là một mảnh, tôi làm việc, sống, hành động trong những mảnh, trong chính tôi. Tôi không biết gì về tổng thể đó.
FW: Điều này dẫn chúng ta về nghi vấn lúc đầu: Ý nghĩa của từ ngữ của anh tách khỏi sự chuyển tải của chúng ta lúc này, là gì? Trong sống hàng ngày của tôi, khi nhớ lại điều gì anh đã nói rằng bạn phải đừng bao giờ bị tổn thương, liệu nó có một ý nghĩa khi tôi bị tổn thương?
K: Không, tôi bị tổn thương. Đó là tất cả mà tôi biết. Đó là một sự kiện. Tôi bị tổn thương bởi vì tôi có một hình ảnh của chính tôi. Liệu tôi đã tự nhận ra hình ảnh đó cho chính tôi, hay liệu K đã bảo cho tôi rằng hình ảnh đó bị tổn thương? Phát giác được điều đó rất quan trọng. Liệu sự diễn tả đã tạo tác hình ảnh đó, hay liệu tôi biết hình ảnh đó hiện diện?
S: Người ta biết hình ảnh đó hiện diện.
K: Được rồi. Nếu hình ảnh đó hiện diện, tôi quan tâm đến hình ảnh đó, không phải làm thế nào để loại bỏ hình ảnh đó, không phải làm thế nào để quan sát hình ảnh đó một cách tổng thể. Tôi không biết gì về nó.
S: ‘Đang nhìn ngắm hình ảnh đó,’ dường như nó hàm ý ý tuởng của ‘tổng thể’.
K: Không, tôi không biết gì cả về ý tuởng đó. Tôi chỉ biết tôi có một hình ảnh. Tôi sẽ không ở cùng bất kỳ thứ gì khác ngoại trừ mảnh đó, cùng ‘cái gì là’ – tổng thể là không sự kiện.
S: Điều đó rất rõ ràng. Nhưng làm thế nào người ta nhìn ngắm nó, ôm ấp tổn thương đó một cách tổng thể? Đó là nơi câu hỏi nảy ra.
P: Đó là câu phát biểu của ông ta.
K: Cái gì?
S & P: ‘Một cách tổng thể.’ Đó là câu phát biểu của anh.
K: Dĩ nhiên. Nhưng quẳng nó đi.
S: Vậy thì không có vấn đề bởi vì người ta quan sát những biểu hiện nào đó của tổn thương. Có một quan sát nó và nó kết thúc. Tiến hành này tiếp tục, tôi không cần K bảo cho tôi về nó. Tôi biết điều này; tại mức độ đó quan sát cái gì đó, mọi thứ đang nảy ra trong ý thức, đang quan sát nó cùng sự giảm bớt năng động của nó.
A: Bàn luận bắt đầu bằng một nghi vấn rất quan trọng: uy quyền. Mấu chốt của bắt đầu bàn luận về uy quyền này nằm trong điều này, rằng chúng tôi tạo tác một uy quyền về điều gì anh vừa nói, thế là đó là một cản trở.
K: Dĩ nhiên.
D: Cái gì đó đang bỏ lỡ trong điều này.
K: Nhìn kìa, thưa bạn, có cái gì đó rất lý thú mà nảy ra từ điều này. Liệu bạn đang học hành hay liệu bạn đang có một thấu triệt nó? Đang học hành hàm ý một uy quyền. Liệu bạn đang học hành và đang hành động từ đang học hành? Tôi học hành môn toán, công nghệ và vân vân, và từ hiểu biết đó tôi trở thành một kỹ sư và hành động. Hay tôi đi ra ngoài vào cánh đồng, hành động và học hành. Cả hai trường hợp là sự tích lũy của hiểu biết và hành động từ hiểu biết – hiểu biết trở thành uy quyền. Hoặc bạn tích lũy hiểu biết và hành động hoặc bạn ra ngoài, hành động và học hành. Cả hai đều là một đang hành động tùy theo hiểu biết. Vì vậy, hiểu biết trở thành uy quyền, dù nó là uy quyền của người bác sĩ, người khoa học, người kiến trúc, hay người đạo sư mà nói ‘Tôi biết’ – mà là uy quyền của ông ấy. Lúc này, người nào đó đến và nói, ‘Nhìn kìa, hành động phụ thuộc vào hiểu biết là một ngục tù, bạn sẽ không bao giờ được tự do; bạn không thể thăng hoa nhờ vào hiểu biết.’ Và người nào đó như K nói: ‘Hãy quan sát nó một cách khác hẳn, quan sát hành động cùng thấu triệt, không phải tích lũy hiểu biết và hành động nhưng thấu triệt và hành động. Trong đó không có uy quyền’.
P: Anh đã sử dụng từ ngữ ‘thấu triệt’. Ý nghĩa thực sự của từ ngữ đó là gì?
K: Có thấu triệt điều gì đó; nắm bắt sự việc một cách tức khắc; lắng nghe một cách thâm nhập. Bạn thấy, bạn không lắng nghe, đó là mấu chốt của tôi. Bạn hành động, sau khi học hành; đó là trong học hành có một tích lũy của thông tin, hiểu biết và bạn hành động tùy theo hiểu biết đó, khéo léo hay không khéo léo. Đó là học hành; tích lũy hiểu biết và hành động từ nó. Tiếp theo, có học hành từ hành động, mà cũng giống hệt như việc trước. Cả hai đều đang hành động trên nền tảng của hiểu biết. Thế là hiểu biết trở thành uy quyền, và nơi nào có uy quyền phải có sự đàn áp. Bạn sẽ không bao giờ thăng hoa bất kỳ nơi nào qua qui trình đó; nó là máy móc. Liệu bạn thấy cả hai như sự chuyển động máy móc? Nếu bạn thấy điều đó, đó là thấu triệt. Vì vậy, bạn đang hành động không từ hiểu biết; nhưng bằng đang thấy những hàm ý của hiểu biết và uy quyền. Hành động của bạn hoàn toàn khác hẳn.
Vậy là, chúng ta ở đâu? Hiểu rõ về chính mình và từ ngữ của K. Nếu có một chuyển động cùng nhau, vậy thì nó kết thúc. Nó rất đơn giản. Bạn chuyển động.
P: Liệu từ ngữ của K và chuyển động cùng từ ngữ đó là cốt lõi? Liệu sự bộc lộ có thể hiện diện mà không có từ ngữ?
K: Được rồi. K nói: ‘Là một ngọn đèn cho chính bạn.’ Nó không có nghĩa bạn trở thành uy quyền. K nói: ‘Không người nào có thể dắt bạn đến đó; bạn không thể mời mọc cái đó.’ K nói: ‘Bạn có thể lắng nghe K vô tận trong hàng triệu năm tiếp theo và bạn sẽ không nhận được cái đó.’ Nhưng ông ta nói: ‘Hãy là một ngọn đèn cho chính bạn’ và bạn thấy một cách tổng thể sự việc đó. Biết về chính mình là một trong những việc khó khăn nhất bởi vì trong sự quan sát về chính mình, tôi đạt được một kết luận về điều gì tôi đang thấy; và sự quan sát kế tiếp là qua kết luận đó. Liệu người ta có thể quan sát sự tức giận thực sự mà không có bất kỳ kết luận nào, mà không nói đúng, sai, tốt, xấu? Liệu người ta có thể quan sát một cách tổng thể? Hiểu rõ về chính mình không là biết về chính mình, nhưng biết mọi chuyển động của suy nghĩ. Bởi vì cái tôi là suy nghĩ đó, hình ảnh đó, hình ảnh đó của ‘K’ và hình ảnh đó của ‘cái tôi.’ Vì vậy, nhìn ngắm mọi chuyển động của suy nghĩ, không bao giờ thả cho một suy nghĩ biến mất mà không nhận ra nó là gì. Hãy thử nó. Hãy thực hiện nó và bạn sẽ thấy điều gì xảy ra. Việc này sẽ trao tặng sức mạnh cho bộ não.
S: Liệu anh sẽ nói rằng trong một suy nghĩ duy nhất là chính bản thể của cái tôi?
K: Vâng, tôi sẽ nói ‘đúng’. Bạn thấy, suy nghĩ là sợ hãi, suy nghĩ là vui thú, suy nghĩ là đau khổ. Và suy nghĩ không là tình yêu. Suy nghĩ không là từ bi.
Hình ảnh đó mà suy nghĩ đã tạo ra là ‘cái tôi’. ‘Cái tôi’ là hình ảnh đó. Không có sự khác biệt giữa ‘cái tôi’ và hình ảnh đó. Lúc này, tôi đang quan sát hình ảnh đó mà là cái tôi, mà là, nói, ‘Tôi muốn đạt được Niết bàn,’ mà có nghĩa tôi tham lam. Đó là tất cả. Thay vì ham muốn tiền bạc, tôi ham muốn một thứ khác. Đó là tham lam. Vì vậy, tôi thâm nhập tham lam. Tham lam là gì? ‘Nhiều hơn’? Điều đó có nghĩa tôi ham muốn thay đổi cái gì là thành cái gì nhiều hơn, vĩ đại hơn. Vì vậy đó là tham lam. Thế là tôi nói: ‘Lúc này tại sao tôi đang làm điều này?’ ‘Tại sao tôi ham muốn nhiều hơn?’ Liệu nó là truyền thống, thói quen, liệu nó là phản ứng máy móc của bộ não? Tôi muốn khám phá. Hoặc tôi có thể khám phá bằng một lóe sáng hoặc từ từ. Tôi có thể quan sát nó bằng một lóe sáng chỉ khi nào tôi không có động cơ, bởi vì động cơ là yếu tố gây biến dạng. Biết về chính bạn là điều lý thú nhất bởi vì chính bạn có lẽ là vũ trụ – không phải vũ trụ thuộc lý thuyết nhưng vũ trụ thực sự, tổng thể. Tôi muốn biết về chính tôi bởi vì tôi thấy rất rõ ràng rằng nếu tôi không biết về chính tôi, bất kỳ điều gì tôi nói đều vô nghĩa, đều thoái hóa – không chỉ bằng từ ngữ, tôi thấy rằng nó là sự thoái hóa. Hành động của tôi là hành động thoái hóa và tôi không muốn sống một sống thoái hóa. Tôi thấy tôi phải biết về chính mình. Muốn biết về chính mình tôi quan sát; tôi quan sát sự liên hệ của tôi với bạn, với người vợ của tôi, với người chồng của tôi. Trong đang quan sát đó tôi thấy chính tôi được phản ảnh trong sự liên hệ đó. Tôi muốn người vợ của tôi bởi vì tôi cần tình dục; tôi muốn sự an ủi của cô ấy; cô ấy chăm sóc con cái của tôi; cô ấy nấu nướng; tôi phụ thuộc vào cô ấy. Vì vậy trong liên hệ với cô ấy của tôi, tôi phát hiện nguồn gốc của vui thú đó, nguồn gốc của quyến luyến đó và nguồn gốc của an ủi đó và vân vân. Liệu tôi đang quan sát nó mà không có quá khứ, mà không có bất kỳ kết luận? Liệu sự quan sát của tôi chính xác? Khoảnh khắc người ta nói, ‘Là một ngọn đèn cho chính bạn’, tất cả uy quyền đều biến mất kể cả uy quyền của kinh Gita, những đạo sư, những giai đoạn thuộc tinh thần của con người. Câu hỏi, chính nó, sẽ rất lý thú. Nếu tôi là một ngọn đèn cho chính tôi, sự liên hệ của tôi thuộc chính trị, kinh tế, xã hội, là gì? Nhưng bạn không đặt ra những câu hỏi như thế. Tôi là một ngọn đèn cho chính tôi – thâm nhập đi, khám phá nó – tôi là một ngọn đèn cho chính tôi. Tôi thấy điều đó rất rõ ràng. Tôi không có uy quyền, không người hướng dẫn. Vậy thì tôi hành động như thế nào với sự độc tài, độc tài của người đạo sư, của những giai đoạn thuộc tinh thần? Là một ngọn đèn cho chính mình có nghĩa tổng thể. Bất kỳ thứ gì không tổng thể là sự thoái hóa. Một con người tổng thể sẽ giải quyết được sự thoái hóa.
Trích:Thâm nhập thấu triệt
Dịch giả: Ông Không
Nguồn: Thư Viện Hoa Sen
***************
Dưới đây là lời Tựa từ quyển " Thâm Nhập Thấu Triệt"
Những đối thoại này liên quan nhiều chủ đề. Trên 30 năm, một nhóm người từ những hiểu biết, những quá khứ và những theo đuổi khác nhau, quan tâm sâu thẳm đến vô vàn thách thức trước mặt nhân loại và cùng một quan tâm cốt lõi, lật tung cái tôi qua lãnh vực nhận biết của hiểu rõ về chính mình, đã tập hợp quanh J. Krishnamurti để cùng nhau thực hiện, qua đối thoại, sự thâm nhập vào cấu trúc và bản chất của cái trí và ý thức của con người và nguồn năng lượng ngủ quên trong thân tâm con người. Sự quan tâm trong những đối thoại này là sự tự do của cái trí khỏi những ngục tù của ký ức và thời gian, một thay đổi trong ý thức và sự sinh ra của thấu triệt mà sáng tạo những gốc rễ thăm thẳm của sự bất động đúng đắn cho cái trí.
Trong thế giới ngày nay, sự cách mạng công nghệ và khoa học đã tháo cương những cái nguồn không thể tưởng tượng được của năng lực và hiểu biết. Tuy nhiên, con người đã thất bại để khám phá trong chính anh ấy những cái nguồn của thông minh và từ bi. Điều gì được cần đến là một cách mạng trong tinh thần của con người. Sự thấu triệt mà con người không có là hiểu rõ rằng anh ấy là người tạo tác những vấn đề của anh ấy và rằng gốc rễ của bộ máy tạo tác vấn đề là cái trí của anh ấy. Sự tự do tối thượng của con người hiện diện trong cánh đồng của nhận biết này.
Khởi đầu đầy do dự, trong những đối thoại này có một đang nghi ngờ, đang dò dẫm và đang thâm nhập không ngớt, một “đang lắng nghe” và một “đang thấy” mà trong đó những chiều sâu của cái tôi cùng những tinh tế rộng lớn và những tẩu thoát giấu giếm của nó được phơi bày. Đối với Krishnamurti, sự thâm nhập này là ‘một chuyến hành trình vào thời gian, vào quá khứ, vào cái vô hạn’.
Con người bị trói buộc trong sự nghịch lý của đang sống, hiếm khi nghi ngờ. Anh ấy tẩu thoát khỏi sự đau khổ, sự cô độc, sự phiền muộn của anh ấy. Trong một thế giới dư thừa những cảm xúc, anh ấy hướng về những đạo sư, đến sự trải nghiệm tôn giáo, hay những quyền năng siêu nhiên mà nảy sinh từ vô vàn những hình thức khác nhau của sự tập trung, như một kích thích thêm nữa cho những thèm khát chán ngấy của anh ấy. Lời giảng của Krishnamurti phủ nhận đạo sư và sự trải nghiệm thuộc tinh thần như một cách dẫn đến sự giải thoát. Ông yêu cầu ‘một sống đúng đắn’, một sống hàng ngày tự do khỏi tất cả hoạt động tự cho mình là trung tâm. Tất cả những trải nghiệm thuộc tinh thần khi nó nảy ra phải được xóa sạch bởi vì chúng có thể trở thành những chướng ngại hay những cái bẫy cho sự thấu triệt, mà một mình nó, giải thoát con người khỏi sự phân hai và ngục tù của thời gian như quá khứ.
Vai trò của Krishnamurti trong những đối thoại này có sự quan trọng vô cùng. Những đối thoại không là những câu hỏi và những trả lời. Cái trí của Krishnamurti là ngập ngừng, linh động, học hành, dò dẫm, thâm nhập; nó bị tra xét, nó ngừng lại, quan sát, rút lui, để chuyển động thăm thẳm lại. Không có sự trao đổi quan điểm, không có tuôn ra từ ngữ, không có sự vận hành của ký ức như trải nghiệm quá khứ, đang ngăn cản cái mới mẻ. Có một đang lắng nghe bằng ‘nở hoa toàn bộ của những giác quan’. Trong sự mãnh liệt của thâm nhập đó, thấu triệt nảy sinh. Nói về bản chất của trạng thái này, Krishnamurti nói, ‘chỉ có nhận biết và không còn gì khác nữa. Mọi thứ khác là sự chuyển động trong thời gian. Nhận biết không có thời gian. Có một chuyển động mà là không thời gian.’
Krishnamurti Foundation India kính tặng những đối thoại này cho những người đang tìm kiếm những đáp án căn bản cho những vấn đề của sống.
Pupul Jayakar
Sunanda Patwardhan
