Những cái bóng buổi chiều rất dài trên những dòng nước im lìm, và con sông đang trở nên yên lặng sau nguyên ngày náo động. Cá đang nhảy ra khỏi mặt nước, và những con chim to đang bay đến để trú đêm trong những cái cây. Không một đám mây trong bầu trời xanh bạc; một con thuyền đầy người đang trôi theo dòng nước; họ đang ca hát và vỗ nhịp, và một con bò được gọi ở xa xa. Có hương thơm của chiều tối. Một vòng hoa cúc vạn thọ đang bồng bềnh cùng dòng nước, lấp lánh trong mặt trời hoàng hôn. Tất cả đều đẹp đẽ và sinh động làm sao – con sông, những con chim, những cái cây và những người dân làng.
Chúng tôi đang ngồi dưới một cái cây, nhìn ra con sông. Gần cái cây là một ngôi đền nhỏ, và một vài con bò ốm yếu đi loanh quanh. Ngôi đền rất sạch sẽ, được quét dọn cẩn thận, và những bụi hoa được tưới nước và được chăm sóc. Một người đàn ông đang thực hiện những nghi lễ buổi tối của ông ấy, giọng đọc kinh đầy nhẫn nại và đau khổ. Dưới những tia nắng cuối cùng của mặt trời, nước là màu của những bông hoa mới nở. Chốc nữa một người nào đó sẽ tham gia cùng chúng tôi và bắt đầu kể về những trải nghiệm của ông ấy. Ông ấy nói đã hy sinh sống của ông ấy trong nhiều năm để tìm kiếm Thượng đế, đã thực hành nhiều khổ hạnh và từ bỏ nhiều sự vật quý báu. Ông ấy cũng giúp đỡ rất nhiều trong công tác xã hội, trong xây dựng một ngôi trường, và vân vân. Ông ấy quan tâm nhiều thứ, nhưng quan tâm lớn nhất của ông ấy là tìm được Thượng đế; và bây giờ, sau nhiều năm, tiếng nói của Ngài đang được nghe, và nó hướng dẫn ông ấy trong những việc nhỏ nhoi cũng như những việc to lớn. Ông ấy không có ý muốn của riêng mình, nhưng tuân theo tiếng nói bên trong của Thượng đế. Nó không bao giờ dối gạt ông ấy mặc dù ông ấy thường gây hư hỏng sự rõ ràng của nó; lời cầu nguyện của ông ấy luôn luôn dành cho sự tinh khiết của con thuyền, để cho nó có thể xứng đáng thâu nhận tiếng nói.
Liệu cái vô hạn có thể tìm được bởi bạn và tôi? Liệu cái không thuộc thời gian có thể tìm được bởi việc đó mà được tạo ra từ thời gian? Liệu một kỷ luật được thực hiện chuyên cần có thể dẫn dắt chúng ta đến cái không biết được? Liệu có một phương tiện dẫn đến cái không khởi đầu và không kết thúc? Liệu sự thật đó bị trói buộc trong mạng lưới những ham muốn của chúng ta? Điều gì chúng ta có thể kiếm được là sự chiếu rọi của cái đã được biết; nhưng cái không biết được không thể bị nắm bắt bởi cái đã được biết. Cái được đặt tên không là cái không thể đặt tên, và bằng đặt tên chúng ta chỉ đánh thức những phản ứng bị quy định. Những phản ứng này, dù cao cả và hài lòng, không là sự thật. Chúng ta phản ứng đến những kích thích, nhưng sự thật không trao tặng sự kích thích: nó là.
Cái trí chuyển động từ cái đã được biết sang cái đã được biết, và nó không thể vượt khỏi để vào cái không biết được. Bạn không thể suy nghĩ về cái gì đó mà bạn không biết; việc đó không thể được. Điều gì bạn suy nghĩ hiện diện từ cái đã được biết, quá khứ, dù rằng quá khứ đó xa xôi, hay ngay tại giây phút vừa trôi qua. Quá khứ này bị suy nghĩ, bị định hình và bị quy định bởi nhiều ảnh hưởng, tự thay đổi chính nó tùy theo những hoàn cảnh và những áp lực, nhưng luôn luôn vẫn còn là một qui trình của thời gian. Suy nghĩ chỉ có thể phủ nhận hay khẳng định, nó không thể khám phá hay tìm ra cái mới mẻ. Suy nghĩ không thể bắt gặp cái mới mẻ, nhưng khi suy nghĩ yên lặng, lúc đó có lẽ có cái mới mẻ – mà tức khắc được chuyển vào cái cũ kỹ, vào cái trải nghiệm, bởi suy nghĩ. Suy nghĩ luôn luôn đang định hình, đang thay đổi, đang điểm tô tùy theo một khuôn mẫu của trải nghiệm. Chức năng của suy nghĩ là để truyền đạt nhưng không phải để ở trong trạng thái của đang trải nghiệm. Khi đang trải nghiệm ngừng lại, ngay đó suy nghĩ đảm đương và đặt tên đang trải nghiệm trong bảng phân loại của cái đã được biết. Suy nghĩ không thể thâm nhập cái không biết được, và thế là nó không bao giờ có thể khám phá hay trải nghiệm sự thật.
Những kỷ luật, những từ bỏ, những tách rời, những nghi lễ, luyện tập đạo đức – tất cà những việc này, dù cao cả đến mức độ nào, là qui trình của suy nghĩ; và suy nghĩ chỉ có thể làm việc hướng đến một kết thúc, hướng về một thành tựu, mà luôn luôn là cái đã được biết. Thành tựu là an toàn, một vĩnh cửu tự phòng vệ của cái đã được biết. Tìm kiếm an toàn trong cái không tên là khước từ nó. Sự an toàn có lẽ được tìm ra chỉ ở trong sự chiếu rọi của quá khứ, của cái đã được biết. Vì lý do này cái trí phải yên lặng tuyệt đối và thăm thẳm; nhưng yên lặng này không thể kiếm được qua hiến dâng, thăng hoa hay kiềm chế. Yên lặng này hiện diện khi cái trí không còn đang tìm kiếm, không còn bị trói buộc trong qui trình của trở thành. Yên lặng này không được tích lũy, nó có lẽ không được thành tựu qua luyện tập. Yên lặng phải không biết được đối với cái trí giống như cái không thời gian; bởi vì nếu cái trí trải nghiệm yên lặng đó, vậy thì có người trải nghiệm mà là kết quả của những trải nghiệm quá khứ, mà đã biết được một yên lặng của quá khứ; và cái gì được trải nghiệm bởi người trải nghiệm chỉ là một lặp lại tự chiếu rọi. Cái trí không bao giờ có thể trải nghiệm cái mới mẻ, và vì vậy cái trí phải tuyệt đối yên lặng.
Cái trí có thể yên lặng chỉ khi nào nó không đang trải nghiệm, đó là, khi nó không đang quy định hay đang đặt tên, đang ghi lại hay đang lưu trữ trong ký ức. Đang đặt tên và đang ghi lại này là một qui trình liên tục của những tầng khác nhau của ý thức, không chỉ của cái trí bên ngoài. Nhưng khi cái trí bên ngoài yên lặng, cái trí bên trong có thể cống hiến những hàm ý của nó. Khi toàn ý thức yên lặng và bất động, được tự do khỏi tất cả trở thành, tự phát, vậy thì chỉ lúc đó cái vô hạn mới hiện diện. Ham muốn duy trì sự tự do này tạo ra sự tiếp tục cho ký ức của người trở thành, mà là một cản trở cho sự thật. Sự thật không có sự tiếp tục; nó từ khoảnh khắc sang khoảnh khắc, luôn luôn mới mẻ, luôn luôn trong sáng. Cái gì có sự tiếp tục không bao giờ có thể sáng tạo.
Cái trí bên ngoài chỉ là một dụng cụ của truyền đạt, nó không thể đo lường cái vô hạn. Sự thật không phải để truyền đạt; và khi nó có thể truyền đạt, nó không còn là sự thật. Đây là thiền định.
Krishnamurti
NÓI CHUYỆN VỀ SỐNG
Lời dịch: Ông Không TẬP I/III
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét