Trong nhà Phật chúng ta thường hay nói rằng, nếu muốn biết quá khứ của một người nào, ta hãy nhìn vào hiện tại của người ấy; và nếu muốn biết tương lai của một ai, ta hãy nhìn việc của người ấy đang làm trong hiện tại. Nhưng bạn biết không, điều đó có thể dẫn ta đến một nhận xét sai lầm này là: mỗi chúng ta chỉ có một tài khoản nghiệp quả duy nhất mà thôi, a single karmic account. Những gì đang xảy ra cho ta trong giây phút này là kết quả của toàn thể tài khoản ấy. Và ta có thể hiểu lầm và nghĩ rằng đó là tổng kết những nghiệp quả của mình, it’s the sum total.
Có lần tôi được nghe thầy Thanissaro Bhikkhu chia sẻ như vầy, là trong vấn đề nghiệp quả chúng ta không ai là chỉ có một tài khoản duy nhất, no single account. Chúng ta còn có nhiều tài khoản khác nữa. Cuộc sống này gồm có rất nhiều hạt giống ta đã gieo trồng ở nhiều nơi, qua những việc mình đã làm trong quá khứ. Và mỗi hạt giống sẽ lớn lên tùy theo tốc độ của nó. Có những hạt giống đã trưởng thành và tàn hoại mất rồi, có những hạt giống đang trưởng thành, và có những hạt giống sắp sửa sẽ đâm chồi, kết trái.
Và điều ấy có nghĩa là hoàn cảnh của chúng ta trong giờ phút hiện tại này chỉ là sự biểu hiện của một phần của nghiệp quả, chứ không phải là tất cả! Thật ra ta rộng lớn và giàu có hơn mình vẫn nghĩ. Điều mà ta có thể làm là giữ cho mình một thái độ tĩnh lặng và trong sáng đối với những gì đang xảy ra, vì đó cũng chính là thực tại của mình. Hãy trở về và có mặt trọn vẹn với thực tại ấy, có mặt để ta thật sự thấy được những gì đang xảy ra. Bạn biết không, con đường giải thoát khổ đau, cũng bắt đầu bằng một cái thấy trong sáng ấy.
Hạnh phúc là tự tại giữa khổ đau
Người ta thường chia cắt thời gian ra thành quá khứ, hiện tại và tương lai, và nói rằng chúng ta chỉ có giây phút hiện tại này mà thôi. Nhưng thật ra trong giây phút này cái mà chúng ta đang có là sự sống. Đánh mất giây phút hiện tại này, không phải ta phí mất thời gian, mà cũng chính là ta đang đánh mất đi sự sống của mình.
Trong cuộc đời có những cái mà ta không nên, và cũng không thể, làm cho chúng nhanh lên được. Chúng cần thời gian, chúng cần sự chậm rãi. Và khi ta thúc hối những gì không thể thúc hối, khi ta không còn biết có mặt trọn vẹn với thực tại, ta vô tình đánh mất đi hạnh phúc trước mắt bằng một sự mong cầu nào khác xa xôi...
Tôi nghĩ, hạnh phúc chân thật không thể đạt được bằng sự nổ lực thay đổi hoàn cảnh, hay sự tập luyện để đạt đến một trạng thái nào đó, mà là do sự trở về tiếp xúc với thực tại với một thái độ buông xả, và một cái nhìn trong sáng của ta. Nếu như, ta biết bớt đi những nổ lực tìm cầu của mình bạn hả, thì có lẽ những khổ đau trong cuộc đời này cũng sẽ bớt phức tạp hơn nhiều...
Ngày vừa mới lên
Tôi có đọc được bài thơ hài cú này, không biết tên tác giả,
Người chiết tự trong đêm
Chữ bình tâm loay hoay xếp mãi
Quên ngày mới vừa lên
Chữ bình tâm loay hoay xếp mãi
Quên ngày mới vừa lên
Anagram at night
Could not arrange "peace of mind"
Missed the dawn's light.
Could not arrange "peace of mind"
Missed the dawn's light.
Hay quá phải không bạn! Có nhiều lúc trong đêm tối của cuộc đời, chúng ta vì cứ mãi loay hoay lo sắp xếp hạnh phúc cho mình, mà lại vô tình không thấy được một bình minh vừa mới đang lên ngoài cửa sổ…
nguyễn duy nhiên